Yılın AHİ'sini seçtiler

ARTVİN-Artvin Sanayi ve Ticaret Odası Müdürlüğü, Artvin Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ile Artvin Ticaret Odası Birliği temsilcileri, 27. Ahilik Haftası kutlamaları kapsamında Valilik binası önündeki Atatürk Anıtı´na çelenk sundu.

Buradaki törene, Artvin Valisi Kemal Cirit, Belediye Başkanı Mehmet Kocatepe, Artvin Esnaf ve Sanatkarlar Odası Yönetim Kurulu Başkanı Demirhan Elçin, Artvin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Kurtul Özel, Artvin Ticaret Müdürü Özcan Yılmaz, bazı daire amirleri, esnaflar ile vatandaşlar katıldı.

Törende bir konuşma yapan Artvin Esnaf ve Sanatkârları Odaları Birliği Başkanı Demirhan Elçin, Ahilik, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu´da 12.yüzyılın ilk yarısında Kırşehir´de başladığını anımsatarak, “20. yüzyılın başlarına kadar Anadolu’nun şehir, kasaba ve hatta köylerinde yaşayan halkın sanat, ticaret, ekonomi gibi çeşitli meslek alanlarında eleman ve usta yetiştirme işlevini yerine getirerek, onları ahlaki ve dini yönden yetiştiren, çalışma yaşamını, iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen, kendi kural ve kurulları olan, Türk esnaf birliği örgütlenmesidir” dedi.

Cumhuriyet tarihimizde ahilik felsefesinin benzer işlevini Türkiye esnaf ve sanatkârlar konfederasyonu çatısı altında, esnaf ve sanatkârlar odaları ve üst kuruluşları devam ettirildiğini kaydeden Elçin,” Ahilik kurumu bir tarikat olmaktan ziyade sosyal ve ekonomik yönden işleyen ve siyasal ve kültürel yönleri de bulunan bir dünya düzeni olup Ahi Evran tarafından 12.yüz yılın ilk yarısında Kırşehir´de kurulmuştur” dedi.

Ahi kelimesinin Arapça kökenli olup kardeş anlamına geldiğini ifade eden Elçin, “Ahilik anlayışı, toplumda yaşayan fertleri birbirine yaklaştırmak ve aralarında dayanışma kurulmasını sağlamaktır. Ahilik,  di, dil, ırk ve cinsiyet farkı gözetmeden, herkese eşit davranılan bir anlayışın simgesidir. Bir toplumda birlik ve dayanışmayı sağlayan en önemli unsur müşterek değerlerin korunması ile mümkündür” diye konuştu.

Artvin Valisi Kemal Cirit ise, Artvin il genelinde 6 bine yakın esnafın bulunduğunu ifade ederek bunun yaklaşık bini aşkın bir kısmının da Artvin il merkezinde olduğunu söyledi.

Bunun 6 bin esnafın 170 bin Artvinliye hizmet ettiği anlamını taşıdığını kaydeden Vali Cirit: “ Ahilik kültürü bizlere İslamiyet’i kabul ettiğimiz günden bu güne belki daha önce kidönemlerden itibaren kültürümüzde var olan geleneksel ve ahlaki değerleri daha organize bir şekilde sunulmasını sağlamaktadır. Ahilik bunu başardı” dedi.

Günümüzde siyasal iktidarları esnafların belirlediğini savunan Vali Cirit konuşmasının devamında; “O zamanlarda, geçmişimizde de Cihan Şümul Devletimizin kökeninde Ahilik teşkilatı var. Kimdir bu Ahmet Yesevi’lerle başlayan Ahi Evran’larla devam eden Pir Sultan Abdal’larla Balkanlara Kadar Uluşan ve Şeyh Edebali’yle Osmanlı Devletinin kuruluşunda esnaf teşkilatı var. Bu esnaf teşekkülümüzü Tanzimat Döneminde kaybettik ve son yıllardayeniden hatırladık. Kırşehir’de yaygınlaşan dayanışmanın tüm Türkiye’ye yayılması dediğimiz olayı artık bütün illerimizde görme şansı bulmaktayız” ifadelerine yer verdi.

Gelecek yıl ki Ahilik kutlamalarında Esnaf Sanatkarlar Odası Başkanından kuşak takma töreni yapılmasını isteyen Vali Cirit, “Bu ekip profesyonel olarak Türkiye’de bir çok ilimizde var. Ordaki esnafın nasıl usta olduğu nasıl kalfa olduğu, çıraklığa nasıl bir yaklaşımla devam ettiğini burada bütün vatandaşlarımıza gösterelim. Şuan burada 100’e yakın vatandaşımız var. Bizim sadece Merkezde 1000’e yakın esnafımız var. Biz bini aşkın esnafımızın yarısından fazlasını görelim. Gerekirse ulaşımlarını bizler sağlayalım. Esnaflık kültürünün Artvin’de de nasıl olduğunu herkese gösterelim. Esnaslarımızın sorunları biliyorum Artvin küçük bir il. Paylaşımda pastadan daha küçük dilimlerin paylaşılması anlamına geliyor ama esnaflığın özünü karşımızdaki küçük bakkallar götürmekte. Esnaflarımıza bundan sonraki yaşamlarında sağlıklı, mutlu bir hayat ve başarı dolu bol kazançlar diliyorum” dedi.

Artvin Belediye Başkanı Mehmet Kocatepe’de yaptığı konuşmada Ahilik Haftası’nın kardeşlik haftası olduğunu ifade ederek Artvin esnafının Ahilik Haftası’nı kutladı.

Osmanlı’nın bir STK’lar yönetimi olduğunu iddia eden Başkan Kocatepe; “Her STK kendi çevresini temiz tutar kendi içerisindeki ayrık otlarını ayıklar, yanlış yapanı hizaya getirirdi. Devlette onların bu kurallarını denetlerdi. Günümüzde Değerler Eğitimi diye yeni bir moda başladı. Ahilik teşkilatının günümüze yansıyan en güzel şekli bu değerler eğitimi. Ahilik ne dini bir tarikat ne de seküler bir menfaat grubuydu. Esnafın ağırlığı o dönemde gayrı muslimdi. Rum’du, Ermeni’ydi, Müslümandı. Bütün bunları değerler etrafında toplamıştı. Bu değerler manzumesi esnafın değerleriydi. Herkesin saygı duyduğu altına imza attığı değerlerdi. Ülkemiz gibi dünyanın her tarafından her inancından insanın birlikte yaşadığı bir toplumda Ahilik çok güzel bir model olabilir. Müşterisini aldatmadan güvenilir bir toplum meydana getirmek. Ahilik böyle bir zamanda gerçekten ihtiyaç duyulan bir anlayış” diye konuştu.

Artvin’in hizmet sektöründe önünün açık olduğunu söyleyen Kocatepe, “Bu saatten sonra siz esnafımızın müşteriye olan davranışı bu şehri yaşanılır hale getirecek ya da bir gelenin tövbe istiğfar edip kaçacağı bir şehir olacak. Bu yüzden Demirhan Abi ve onun esnafına çok iş düşüyor. Gerekirse bir iki sene kar etmeyeceğiz. İnsanlar gidip Türkiye’nin her tarafında bunu anlatacak. Ancak böyle olursa Türkiye’nin bu kuzeydoğusuna insanlar gelir.

Ahilik haftasının Artvin esnafımızın Ahilik ruhuyla büyümesini, gelişmesini, toplumsal huzuru, toplumsal huzur ve muhabbeti perçinleştirmesi dileklerimle herkese saygılarımı sunuyorum” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.

Konuşmaların ardından, Yılın Ahisi olarak seçilen ve il merkezinde yaklaşık 60 yıldır lokanta işletmeciliği yapan Cemal Saklıca’ya Vali Cirit tarafından “Ahilik Belgesi”  ile plaket takdim edilirken Artvin’de değişik esnaf gruplarında faaliyet gösteren esnaflara Ahilik Haftası etkinlikleri kapsamında plaket ve sertifika verildi.

Tören halkoyunları ekibinin gösterisi ile sona ererken törenin ardından Vali Cirit ve Belediye Başkanı Mehmet Kocatepe törene katılan esnaf ve vatandaşlara pilav dağıttı.

Ahilik, Ahi Evran tarafından Hacı Bektaş-ı Veli´nin tavsiyesiyle kurulan esnaf dayanışma teşkilâtıdır. Aslen Horasan kökenli olup Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da yaşayan Müslüman Türkmen halkın sanat, ticaret, ekonomi gibi çeşitli meslek alanlarında yetişmelerini sağlayan, onları hem ekonomik hem de ahlaki yönden yetiştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir örgütlenmedir. Kendi kural ve kurulları vardır. Günümüzün esnaf odalarına benzer bir işlevi olan Ahilik iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir

Ana maddeler: Fütüvvet Teşkilatı, Ahi Evran ve Hacı Bektaş-ı Veli

Orta Asya´da hüküm süren Oğuz Yabguluğu yıkılınca 1040 Oğuz Türkleri yavaş yavaş Selçuklu egemenliği altına girerek Anadolu´ya göç etmeye başladı. Ekseriyeti göçebe olan Oğuzlar, kopup geldikleri Orta Asya steplerine benzediği için daha çok Orta Anadolu kırsalını mesken olarak tercih ediyorlardı. Dolayısıyla Orta Anadolu´nun Türkleşip İslamlaşması hızlı olurken, şehirlerde bu dönüşüm yavaştı[4]. İslam dini de, yerleşik hayatı gerekli kılıyordu[5]. İşte bu sebeple, göçebe Türkmenlerin İslâmlaşma sürecini hızlandırmak, Anadolu´yu Türk yurdu haline getirmek, şehirlerde yaşayan Rum ve Ermeni tacirleriyle rekabet edebilmek amacıyla ve Hacı Bektaş-ı Veli´nin tavsiyesiyle Ahi teşkilâtı Anadolu´da kuruldu. Kısacası Anadolu´da Ahiliğin şekillenmesi ve köylere kadar teşkilatlanması politik ve sosyo ekonomik

Ahi olmak ve peştemal kuşanmak için kişinin bir Ahi tarafından önerilmesi zorunludur. Üye olmak isteyenlerden yedi fena hareketi bağlaması ve yedi güzel hareketi açması beklenmektedir:

Cimrilik kapısını bağlamak, lütuf kapısını açmak-Kahır ve zulüm kapısını bağlamak, hilim ve mülâyemet kapısını açmak-Hırs kapısını bağlamak, kanaat ve rıza kapısını açmak-Tokluk ve lezzet kapısını bağlamak, riyazet kapısını açmak-Halktan yana kapısını bağlamak, Hak´tan yana kapısını açmak-Herze ve hezeyan kapısını bağlamak, Marifet Kapısını açmak-Yalan kapısını bağlamak, doğruluk kapısını açmak

Ana maddeler: Selçuklular, Osmanlılar ve Aşıkpaşazâde Tarihi; Ahilik Teşkilatı Selçuklular döneminde ekonomik ve ticârî faaliyetlerinin yanı sıra, askerî ve siyasî faaliyetlerde de bulunmuş, aynen Bektaşi ve Yeniçeri Ocaklarının olduğu gibi Osmanlı Beyliği´nin kuruluşunda ve güçlenmesinde etkin rol oynamışlardır. Aşıkpaşazade Derviş Ahmet, Osmanlı´nın kurulmasında etkin olan Dört unsur arasında Ahiliği de belirtmiştir. İlk Osmanlı padişahlarının ve vezirlerinin çoğu Ahi Teşkilâtı´na mensup şeyhlerdir.[11]

Ahi Teşkilâtı´nın müslümanlara has bir kurum olarak iş görmesi 17. yüzyıla kadardır. Osmanlı Devleti´nin hakimiyet alanı genişleyip, gayrimüslim oranının artmasıyla farklı dinden kişilerin ortak çalışması zorunlu olmuştur. Din ayrımı gözetilmeden ortaya çıkan bu kuruluşa da gedik denmiştir. 1727 yılından itibâren rastladığımız bu kavram Türkçe bir kelime olup tekel veya imtiyaz anlamına gelmektedir. Kavram olarak 'Osmanlı bünyesindeki esnaflığa ve sanatkarlığa girişi tetkik etmek' demektir.[12] Yapı olarak ahilikten farklı olmamakla birlikte ömrü onun kadar uzun olmamıştır. Zira 1838 Balta Limanı Antlaşması´yla tekel idaresi ortadan kalkmış ve gedikler çözülmüştür.

Şeyh-ül Meşayıh: Ahilik, Galip Demir´e göre, 'Türkler´in Rönesansı'dır. Veysi Erken´e göre, Ahilik ve kurum düzeni bugünlerin şartlarında bile, 5 çekirdek ilke ile, 'Toplumsal sorumluluk, Hizmette mükemmellik, Dürüstlük ve doğruluk, Ortak yaşama' ile örnek bir ´yatay örgütlenme´ toplum hareketi şekilendiriyor. Erken, Ahiliğin bu yönüyle, 2000´li yıllar için bile ileri bir örgütlenme modeli sunduğunu kaydediyor.

Ahilik töreleri yaygın Türkçe deyimlere dönüşmüşlerdir. Örnek olarak 'pabucunu dama atmak' sözü ahiliğin peştamal kuşanma töreni ile ilgilidir. Çıraklıktan kalfalığa geçiş töreni öncesinde eğitimi tamamlanan çırağın pabucu dama atılır. Bir yandan da artık ustalarından, kalfalarından eskisi gibi ilgi görmeyeceğini ortaya koyar bu deyim.

Ahilikte sanatkarlar gündüzleri işyerlerinde 4 aşamadan oluşan hiyerarşi içinde mesleğin inceliklerini öğrenirler, akşamları toplandıkları ahi konuk ve toplantı salonlarında aynı hiyerarşi içinde ahlakî ve felsefî eğitim görürlermiş.