Hayati Akbaş
BORÇKA-Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi, Artvin Ziraat Odaları Birliği İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Tolga İskenderoğlu, 'FINDIK' ve Fındık ile ilgili sorunları dile getirdi. Borçka Ziraat Odası’nda yapılan bu çok önemli basın açıklamasına Artvin ‘de bulunan Ziraat Odalarının başkanları ve yönetim kurulu üyeleri katıldı.
Fındığın son yıllarda artan sorunlarına dikkat çekilen açıklamada özellikle kahverengi kokarca böceği, şimşir ağaçlarını yok eden Amerikan Kelebeği gibi halk arasında biyolojik yani laboratuvar üretimi hastalık iddiasının konuşulduğu bugünlerde yapılan açıklama ses getirecek cinsten oldu.
Bu basın açıklamasının ardından konunun kesinlikle TBMM araştırma komisyonu kurularak ciddi bir şekilde incelenmesi, teşhis, tanı ve tedavinin aynı zamanda konuşulması gerektiği ortadadır. İşte yapılan o basın açıklaması;
TZOB YÖNETİM KURULU ÜYESİ TOLGA İSKENEROĞLU'NDAN FINDIK AÇIKLAMASI
Değerli Basın Mensupları, Kıymetli Oda Başkanlarım, Üretim değeri, ülke ihracatına milyarlarca dolarlık katkısı, 400 bin ailenin doğrudan geçim kaynağı olması nedeniyle, Ordu ilimiz, Karadeniz Bölgemiz ve ülkemiz açısından vazgeçilmez bir ürün olan fındıkla ilgili sorunlarımızı dile getireceğimiz toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgi ve saygılarımla selamlıyorum. Bilindiği gibi fındıkta en önemli ülke Türkiye’dir. Karadeniz Bölgemizde 700 bin hektar alanda dünya fındık üretiminin yüzde 70’i yapılmaktadır.
Yıllara göre değişmekle birlikte ortalama kabuklu fındık üretimimiz 550 bin ton dolaylarındadır. Bu üretim için Karadeniz Bölgemizde 400 bin ailemiz doğrudan çalışmaktadır. On binlerce aile ise fındık nakliyesi, işlenmesi, ticareti, işçiliğinden, yüzbinlerce esnaf ailesi de fındığın sağladığı ekonomik değerden faydalanarak geçimini sağlamaktadır.
Bu kadar ailenin işi de aşı da fındıktır. Karadeniz bölgesinde fındık hayattır. Ülkemizin en önemli tarımsal ihraç ürünü de fındıktır. Öyle ki dünya fındık ihracatının yüzde 85-90’ını ülkemiz yapmaktadır. Üreticimizin gayretiyle üretilen fındıktan ülkemiz, 2016-2017 sezonunda 1,9 milyar, 2017-2018 sezonunda ise 1,8 milyar dolar ihracat geliri sağlamıştır.
Herkesin bu bilinçle hareket etmesi, fındığın ve fındık üreticisinin sorunlarına duyarlı olması ve destek olması gerekir. Artvin ilimizde 88 bin dekar alanda ortalama 9 bin ton fındık üretilmektedir. Bu kadar önemli bir ürünümüz olan fındıkta, sorunlarımız bir türlü bitmiyor. Son yıllarda hastalık ve zararlılarda fındık üretimimizi gittikçe zorlaştırıyor.
Mevsimsel değişikler; fındıkta külleme, bakteriyel yanıklık, fındık mozaik hastalığı, dal kanseri, kök çürüklükleri,
Çotanak yanıklıkları ve çürüklükleri gibi önemli hastalıkların daha fazla görülmesine neden olmuştur. Amerikan beyaz kelebeği, turunçgil uzun antenli böceği, kahverengi ve yeşil kokarca,
fındık kurdu gibi zararlılar da fındık alanlarımızda daha sık görülmeye başlamıştır. Külleme hastalığı fındık alanlarında 2013 yılından bu yana görülüyor. Mücadele edilmezse fındığa yüzde 70 ile yüzde 100 arasında zarar veriyor. Hem verimi hem de kaliteyi olumsuz etkiliyor. Çaresi olmayan bir hastalık değil.
Kültürel mücadelenin tam yapılması halinde ekonomik zarara neden olmuyor. Amerikan beyaz kelebeği, Marmara, Kuzey Ege ve Karadeniz Bölgesi’nde görülüyor. Özellikle Orta Karadeniz bölgesinde, Samsun’da fındık bahçelerinde zaman zaman önemli zararlara neden oldu. Aralarında kuşların da olduğu çok sayıda parazitoit ve predatörleri bulunuyor. Mekanik, biyolojik ve kimyasal olarak mücadele de yapılabiliyor.
Turunçgil uzun antenli böceği, Trabzon ili Maçka ilçesinde görülüyor. Ülkemizdeki tüm fındık alanlarını tehdit ediyor Fidanları çok kısa sürede, ağaçları ise zaman içinde kurutup deviriyor. Zararlının taşınması halinde tüm turunçgil alanlarını da tehdit ediyor. 68 bitki türüne zarar verebiliyor. Bu zararlıyla mücadele ülkemizde yapılamıyor. İç ve dış karantinaya tabi tutuluyor. Trabzon’un Maçka ilçesinde imha programı yapılması bekleniyor.
Kahverengi kokarca, Gürcistan sınırında Artvin ilinin Hopa, Kemalpaşa, Borçka ve Arhavi ilçeleri ile Rize ilinin Fındıklı ilçesinde görüldü. Karantinaya tabi bir zararlı türü olması nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından bölgede karantina tedbirleri uygulandı. Bu zararlı 300’den fazla bitki türüne zarar verebiliyor. Gürcistan’da fındık bahçelerine verdiği zarar yüzde 75’e kadar ulaştı. Fındık kurdu ve yeşil kokarcası, fındık alanlarının büyük bölümünde yaygın olarak bulunuyor.
Zarara yol açma potansiyeli yüksek. Kültürel mücadeleye dikkat edilmeli. Kimyasal mücadelesi de mevcut. Uygun ilaçlarla zamanında ve tavsiye edilen dozda mücadele yapılmalıdır.
Fındıkta bu yıl kuraklık sorunu da önem taşımaktadır. Yer yer yağışlar normalin üzerinde gerçekleşse de bazı alanlarda yetersiz yağış fındık bahçelerini olumsuz etkilemiştir. Bu zararlı ve hastalıklarla top yekûn mücadele edilmesi büyük
