Tarih: 31.12.2014 10:22
Türk Siyaset Tarihinde Unutulmaz Bir Senozlu
Rize ili Çayeli ilçesi Kaptanpaşa Bucağı Çataldere köyünde 1906 yılında doğmuştur. 1929-30 yılında Ankara Hukuk Fakültesi’ni “Pekiyi” derece ile bitirmiştir. Anadolu’nun muhtelif il ve ilçelerinde savcılık ve hâkimlik yapmıştır. Eski Turizm ve Tanıtma Bakanı Erol Yılmaz Akçal'ın babası, eski başbakan Mesut Yılmaz'ın amcasıdır.
Erzincan Depremi’nde büyük dirayet gösterdi
1939 senesinde Erzincan savcılığı sırasında vuku bulan Türkiye’nin en büyük deprem felaketinde, mahkûmları teşkilatlandırmak suretiyle, kendisine verilen vali vekili yetkisini de kullanarak devlet nizamının devamını temin etmiş ve birçok hayatın kurtulmasını sağlamıştır. Adliye teşkilatındaki son görevi olan Bursa Savcılığı sırasında memleketi olan Rize’den 1950 senesinde Demokrat Parti milletvekili olarak politikaya ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girmiştir. Maliye ve Bütçe Encümen Başkanlıkları ve Devlet Bakanı olarak politik hayatı devam ederken 1960 ihtilali neticesinde kurulan Yüksek Adalet Divanı tarafından müebbet hapse mahkûm edilmiştir. Daha sonra çıkarılan af kanunundan yararlanarak hürriyetine kavuşmuş olan Yusuf İzzet Akçal 1977 seçimlerinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Rize Milletvekili olarak katılmıştır.
En fazla kanun teklifi yapan ve kabul ettiren milletvekili
Yusuf İzzet Akçal, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Rize Milletvekili olarak 1950-1960 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasında en fazla kanun teklifi yapan ve kabul ettiren milletvekili olarak ün yapmıştır. Ayrıca adliye mesleğindeki hizmetlerine parlamento hayatında da devam ederek, adaleti ilgilendiren birçok kanunların çıkartılması ve değiştirilmesini sağladığı gibi, adliye mensupları ve hakim teminatı hakkındaki yararlı çalışmaları ile de, Türk Adliye tarihinde daima hatırlanacak bir yere sahip olmuştur. Rize’de çay tarımı ve işletmelerinin yerleşmesini sağlamış, elektrik, yol, köprü gibi tüm yatırımları başlatmış ve çok sevdiği memleketinin kalkınmasına hizmet etmiştir.12 Eylül 1980 Darbesi ile siyasi hayatı son bulmuştur.1 Eylül 1987 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
İmralı Cezaevi’nin ıslahı için çalıştım
Milletvekili adaylığı için hazırladığı biyografisinde kendi kaleminden şu bilgilere yer vermiştir :
On dokuz yıldan beri vatanın birçok ilçe ve illerinde tam bir feragatle yargıçlık ve Cumhuriyet savcılığı yapmaktayım. Bu sürenin son dört yıla yakın kısmını İmralı Cezaevi gibi dünya kriminologlarının üzerinde durdukları bir müessesenin müdür vekâletinde ve mümessilliğinde geçirdim. Bu müessesenin terbiye ve ıslah metotlarını bir eserle tespit ve Devlet umumi bütçesinden yardım almaksızın kendi geliriyle geçinir bir hale getirerek, devrettiğim kanaatindeyim.
Hükümlüler; asayışı sağladı
Erzincan deprem felâketi sırasında orada Ağır Ceza müdde-i umumîsi olarak bulunmakta idim. Enkaz altından çıktığım halde umumî hizmetlere ve görevime olan bağlılığımdan idari vazifeler deruhte ederek, üzerlerinde bir seneden fazla çalıştığım hükümlülerden teşkil ettiğim asayiş, inzibat, can kurtarma ve koruma ekipleriyle filen de çalışmak suretiyle müşkül anlarda karar alma ve iş başarma kabiliyetimi gösterdim. Yüksek Adalet Bakanlığı’nca bu hizmetim dolayısıyla takdir edildim.
Milletvekili olmak istiyorum
Yargıçlık sınıfında da, yüksek derecede ehliyet gösterdiğimden dolayı ayırma meclisi kararıyla iki defa da terfi ettim. Halen 90 lira aslı maaşlı Üsküdar Cumhuriyet Savcısı’yım. Felaket sıralarında aralarında bulunduğum ve feragatle çalıştığım Erzincan Merkez ile Kemaliye ve Kemah ilçelerinden ve memleketim olan Rize'nin Çayeli ilçesi ile Rize ilinden ya da Pazar ilçesinden milletvekilliği için adaylığımı koymak istemekteyim.
Bakan babanın oğlu Erol Yılmaz Akçal
Eski bakan Yusuf İzzet Akçal’ın oğlu, eski başbakan Mesut Yılmaz’ın ise amcasının oğlu olan Erol Yılmaz Akçal, babasının hakimliği dolayısıyla bulundukları Diyarbakır’da 1931 yılında doğdu. 1971 askeri muhtırasından sonra yaşanan ara rejim döneminde üst üste 3 kez bakanlık koltuğuna oturdu. 1971 askeri muhtırasından sonra kurulan ara rejim hükümetlerinde bakanlık yaptı.
Bu akşam rahat uyu, darbe yapılmayacak
Siyasi kariyerine 1961’de Rize’den Adalet Partisi (AP) milletvekili seçilerek başlayan Akçal, o günlerde nasıl diken üzerinde olduklarını şöyle anlatıyor: “Hava Kuvvetleri’nden iki üsteğmen pilot tanıyordum. Görüştüğümüzde, “Bu akşam rahat uyu, darbe yapılmayacak” diyorlardı. Şakayla karışık uyarıyorlardı. 1960 darbesini yaşamış insanları bunlar ürkütüyordu.
Hükümetin kısa ömürlü olduğunu biliyordum
12 Mart 1971 muhtırasının verildiği gün Süleyman Demirel hükümeti istifa etti ve iki yıl sürecek ara rejim dönemi başladı. Askerlerin isteğiyle CHP’li Nihat Erim başbakanlığında meclisteki çeşitli partilerden bakanların da yer aldığı iki hükümet kuruldu. Bunu, Naim Talu hükümeti izledi. Ara rejimlerle geçen bu kritik döneme 1973 seçimleri kısmen noktayı koyabildi. 1960 ihtilalinde babasını hapishaneye gönderen Akçal, 1962’deki iki ihtilal teşebbüsünü de yaşadı. 1971 ihtilali öncesinde ise zamanın başbakanı Süleyman Demirel’e, grup toplantısında gidişatın ihtilale yol açabileceğini, dolayısıyla istifa etmesi gerektiğini söyleyen milletvekili oldu. Demirel’e bunları söylemesi ikisinin arasındaki ilişkiyi bozmadığı gibi aksine Demirel, Akçal’ın üniversiteden hocası Nihat Erim’in kuracağı hükümete “AP’den kimleri alayım” diye sorduğunda onun da ismini yazdırdı. Akçal’ın ismi Erim’in kendi listesinde yer aldığı gibi Sabit Osman Avcı’nın listesinde de bulunmaktadır: “Askerlerin etkili oldukları veya olacakları bir hükümette yer almak istemedim. Nihat Bey söyleyince gittim, Demirel’le konuştum. O da ‘Evet, ben yazdırdım ismini, kabul et’ dedi.” Akçal, Erim’in tanıdığı bir hakla hükümette Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nı tercih etti: “Hükümetin ömrünün kısa olacağını zaten biliyordum. Turizm Bakanlığı o hükümette kısa zamanda en çok şey yapılacak bakanlık olarak göründü bana.”
Siyaseti bıraktı, ticarete başladı
Akçal, Ferit Melen hükümetinde de aynı bakanlığı yaptı. Sonrasında ise siyasette yapabileceklerini yaptığı düşüncesiyle kendini geri çekti. Siyasetten uzaklaşır uzaklaşmaz, daha önce bir defa karşılaştığı Fuat Süren, İş Bankası ve Sınai Kalkınma Bankası ile birlikte kuracağı Meban adlı menkul değerler şirketinin başına geçmesi için ona iş teklifinde bulundu. Ama İş Bankası ve Sınai Kalkınma Bankası, daha sonra vazgeçince Akçal bu teklifi kabul etmeye yanaşmadı. Bunun üzerine Süren, ona dört beş şirketin yönetimini verdi. 1978 yılında ağabeyi Necat Akçal’ın da çağrısıyla 1960’larda kurulan Deniz Nakliyat’ta deniz sektöründe çalışmaya başladı. Zamanla Hollandalılar ile bir işbirliği yaptı ve şirketi giderek daha da büyüdü. 81 yaşındaki Akçal şimdi emeklilik günlerini yaşıyor
FATİH SULTAN KAR
Fevzi Saruhan, Mehmet Mete ve İzzet Akçal Çayeli’ne bağlı Büyükköy’ün nahiye oluşunun kutlama törenlerinde.(Çayeli,Rize,1953)
Rize Mebusu Yusuf İzzet Akçal (1), Başbakan Menderes (2), TBMM Başkanı Refik Koraltan (3) ve Rize Mebusu Mehmet Fahri Mete (4) ile birlikte Çayeli Büyük köyü halkını selamlıyorlar. (Çayeli, Rize, 1950)
Yassıada’da ilk gün: 27 Mayıs 1960 Darbesi'nden sonra iktidardan uzaklaştırılan Demokrat Parti yönetimi, darbeyi gerçekleştiren cunta tarafından kurulan özel bir mahkemede yargılandı. Fotoğrafta; mahkemelerin ilk gününde Yusuf İzzet Akçal (1), Adnan Menderes (2)ve Celal Bayar (3) gözükmektedir. (Yassıada,14 Ekim 1960)
Erol Yılmaz Akçal, Turizm ve Tanıtma Bakanı olduğu gün annesi Zemzem Akçal’ın elini öperek hayır duasını alıyor. (Ankara,26 Mart 1971)
Fotoğrafta; Turizm ve Tanıtma Bakanı Erol Yılmaz Akçal, babası eski bakan Yusuf İzzet Akçal, ve annesi Zemzem Akçalile birlikte gözükmektedir. (Ankara,26 Mart 1971)
Yusuf İzzet Akçal’ın oğlu Turizm ve Tanıtma Bakanı Erol Yılmaz Akçal ve Fatih Sultan Kar. İstanbul 2013. (Fatih Sultan Kar)
Orjinal Habere Git
— HABER SONU —