Hayati Akbaş
ARTVİN-Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Trabzon Bölge Müdürlüğü Bitkisel üretim 2019 yılına ilişkin üretim tahminlerini açıkladı. Açıklanan üretim tahin rakamları Artvinli çay, fındık ve kivi üreticilerini de yakından ilgilendiriyor. TÜİK’in açıkladığı tahmin rakamlarına göre Artvin’in de de yoğun olarak üretilen yaş çay üretiminde Karadeniz genelinde bir önceki yıla göre yüzde 10 azalma, fındık üretiminde yüzde 38.8 artış ve kivi üretiminde ise yüzde 5.8 oranında yine artış beklendiği ifade edildi.
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Trabzon Bölge Müdürlüğü Bitkisel üretim 2019 yılına ilişkin üretim tahminlerini açıkladığı basın açıklamasında; “ Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan alınmakta ve Resmi İstatistik Programı kapsamında TÜİK tarafından yayımlanmakta olan ülkemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerin üretim miktarlarına ilişkin tahminlerden TÜİK Trabzon Bölge Müdürlüğünün derlediği bilgilere göre;
Çay Üretiminin Yüzde 10,0 Azalacağı Tahmin Edildi
Türkiye genelinde, 2019 yılının ilk tahmininde bir önceki yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde %5,4, sebzelerde %2,7, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde %5,8 oranında artış gösterdi. Üretim miktarlarının 2019 yılında yaklaşık olarak tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde 67,9 milyon ton, sebzelerde 30,8 milyon ton, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde 23,6 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin edildi.
Doğu Karadeniz bölgesinin en önemli bitkisel ürünlerinden olan Fındık Türkiye üretiminin 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 38,8 oranında artarak 515 bin tondan 715 bin tona yükseleceği, Çay (yaş çay) üretiminin bir önceki yıla göre yüzde 10,0 azalarak 1,5 milyon tondan 1,35 milyon tona düşeceği ve Kivi üretiminin yüzde 5,8 oranında artarak 61 bin 920 tondan 65 bin 525 tona yükseleceği tahmin edildi” ifadelerine yer verildi.
Karadeniz’deki çay tarım arazisinin yüzde 11’i Artvin’de
Artvin’in en önemli tarımsal üretimlerinin başında hiç kuşku yok ki yaş çay üretimi gelmektedir. Arhavi, Hopa, Kemalpaşa ve Borçka ilçelerinde üretilen yaş çayı siz okurlarımız için mercek altına aldık. İşte Artvin’de çay üretimi bilgileri: 762 bin dekar çay tarım arazisinin % 65`i Rize, % 21`i Trabzon, % 11`i Artvin, % 3`ü Giresun il sınırları içindedir.
Çay tarımı halen küçük aile çiftçiliği şeklinde sürdürülmektedir. Çay üreticilerinin %76`sı 5 dekarın altında, %20`si 5-10 dekar arasında,%3`ü 10-20 dekar arasında, %01`ise ancak 20 dekar üzerinde çay bahçesine sahiptir. Rize`de tarımsal gelirin % 98`i, Artvin`de % 27`si, Trabzon`da ise %25`i ÇAY tarımından elde edilmektedir.
Çay tarımında çalışan faal nüfusun yaklaşık 250 bin kişi olduğu tahmin edilmektedir.
Çay tarımında ihtiyaç duyulan toplam işgücünün; % 90`ı uzun yıllardan beri kadınlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Ancak son yıllarda yabancı işçilerin ağırlıklı olarak hasat işinde çalıştırıldığı görülmektedir. Bu durum pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir.
Çay yetiştiricilerinin % 95`inin çay tarımı dışında başka gelir kaynakları vardır. Bunun temel nedeni çay tarımının artık geçim kaynağı olmaktan giderek çıkmasıdır. Bölgede göç olgusu halen devam etmektedir.
Çay tarımından elde edilen gelirin dışında, kamu ve özel sektör çay fabrikalarında işçilik bölgenin çok önemli istihdam kaynağıdır.
Türkiye`de Yaş çay alımları Her yıl Nisan-Mayıs aylarında başlamakta, Ekim –Kasım aylarında sona ermektedir. Her biri 20-25 gün süren 3 Sürgün dönemi vardır.
Yaş çay alım fiyatı ÇAYKUR tarafından Kampanya öncesi ilan edilmektedir. Özel sektör alımlarını bu fiyattan yapabildiği gibi bu fiyatın altında ya da üzerinde bir fiyattan yaş çay ürünü satın alabilmektedir. Çayda 2 tür destekleme mekanizması vardır. Bunlar;
Budama Tazminatı ve Çay Primi ödemesidir.
