Pazar Purosu 'nün üretim süreci, her aşamada büyük özen ve ustalık parçalanmış karmaşık bir serüvendir. Tohumdan içime kadar olan yolculuğunun detaylarını daha detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Pazar Puro Tütünü, tarihi ve geleneksel üretim süreciyle Rize'nin Pazar ilçesinde yetiştirilen özel bir tütün türüdür.
Geçmişte sadece bu ilçede üretildiği için “Pazar Purosu” adıyla biliniyor.
Bugün ise bu tütün, sadece birkaç aile tarafından yaşatılmaktadır.
Pazar'ın Tütüncüler köyünde yaşayan Nahit Ağırbaş, bu geleneği dedesinden devralarak devam ettiren tek kişi olarak tanınıyor.
Ağırbaş, tütünün tohumdan içime kadar uzanan zahmetli serüvenini şu şekilde anlattı.
1. Tohum ve Fide Hazırlığı
Pazar Puro tütünü serüveni, tütünün en temel yapısı taşı olan tohumların seçilmesiyle başlar. Nahit Ağırbaş, Pazar ilçesine özgü anaparayı kullanarak dededen kalma fide yetiştirir. Bu tohumlar, eski nesillerden gelenlerin korunması açısından büyük önem taşıyor. Tohumlar ekildikten sonra birkaç hafta içerisinde filizlenir ve fide haline gelir. Bu aşamada fidelerin sağlıklı düzeni için sıkı bir bakım yapılır; fideler sık sık sulanır, yabancı otlardan toplanır ve doğal olarak Fidelerin büyüme süreci, bölgesel iklim koşullarına bağlı olarak kontrollü olarak kontrol edilir. Rize'nin nemli ve ılıman iklimi, Pazar Puro tütününün benzersiz özelliklerini kazanmasına yardımcı olur. Bu aşamada, tütünün coğrafyasında ve aromatik olarak doğrudan bağlantıların en kritik evrelerinden biridir
2. Dikim ve Tütün Bitkisinin Gelişimi
Dikim ticareti sonra tütün bitkileri gelişmeye başlar ve birkaç ay içerisinde büyük yapraklarını üretir. Tütün bitkisinin her bir bölümü farklı tat ve aroma profilleri sunar; bu nedenle üreme üretim süreci, büyümenin devam etmesi ve doğru zamanda hasat edilmesi gerektirir. Yaprakların büyüme aşaması boyunca güneş ışığı ve nem oranı kontrol edilir. Fazla nem ya da güneş eksikliğinin sahip olduğu özelliklere dikkat edilmesi gerekir.
3. Kırım: Hasat Zamanı
Tütün, olgunluğa eriştiklerinde kırım aşamasına geçilir. Hasat süreci büyük dikkat ve ustalık gerektirir, çünkü her yaprak aynı anda çalışılmaz. Yapraklar, alt konfigürasyonun yukarıya doğru başlatılması, aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama aşama kaydedilir. Her bir yaprak grubu, kendi özgün ismiyle anılır.
Dibaltı :
Dip ve Dipüstü:
Belaltı ve Belüstü : Orta
Filiç ve Filiz :
Kırım süreci oldukça zahmetli ve dikkat isteyen bir işlemdir. Yapraklarının doğru zamanda hasat edilmesi, yaprakların korunmasını koruma açısından büyük önem taşımaktadır.
4. Dizim: Yaprakların Hazırlanması
Hasat edilen yapraklar dizilir ve kurutulmak üzere hazırlanır. Yaprak dizilerinin, fermantasyon ve kurutma aşamaları için hayati öneme sahiptir. Yanlış dizilen ya da zarar gören yapraklar, puro tütününde kalite kaybı neden olabilir. Dizim işlemi geleneksel olarak çatı altlarında yapılır, çünkü bu alanlar, kapsamlı doğrudan güneş ışığına maruz kalma öğelerinin kurumasına olanak tanır. Bu aşamada yapraklar, nemini ve doğal aromasını kaybetmeden kurutulur
5. Kurutma ve Hevek
Kurutma süreci, Pazar Puro tütününün özelliklerini şekillendiren en önemli evrelerden biridir. Yapraklar, yaklaşık 6-8 hafta süren yavaş bir kurutma işlemine tabi tutulur. Bu aşamada yapraklar doğal fermantasyonla girer, yani yapraklardaki şekerler ve büyümeler ayrılır ve aroma gelişir. Tütün, bu süreç sonunda "hevek" olarak sunulan bir hale gelir, yani kurutmanın son aşamasına ulaşmış olur
6. Demetleme ve Fermantasyon (Demleme)
Kurutma işlemi sonrasında yapraklar demetlenir. Bu aşamada, tütünün aromasını ve içimin sınırlandırılması için ikinci bir fermantasyon için tabi tutulduğu bölümdür. Yapraklar bir araya getirilip miktarı demetlenir ve kontrollü nem ve sıcaklık koşullarında fermantasyona bırakılır. Bu fermantasyon işlemi, birimin entegre olmasını ve karmaşık aroma profillerinin ortaya çıkmasını sağlar. Nahit Ağırbaş'a göre, “Bu aşamalı tütünün aroması ve nikotin düzeni kurarak kaliteli Fermantasyon süreci, Pazar Purosu'nun diğer tütünlerinden farklı olarak daha zengin ve dengeli bir içim sunmasına katkı sağlar. Bu aşamada ustaların yaşam deneyimiyle ayrıntıları doğru fermantasyon süresi ve şartları kritik rol oynar
7. Puro Yapım Aşaması
Tütünleşme, kurutma ve fermantasyon parçalarının ardından nihai puro haline getirilmek için sarılmaya başlar. Nahit Ağırbaş, ancak aşamalı olarak bir yaprağının özel olarak seçildiğini ve puroya uygun şekilde sarıldığını belirtiyor. Yukarıdan aşağıya doğru yaprak türleri, puroda farklı bölgelere yerleştirilir. Örneğin, dibaltı dolgu olarak kullanılırken, filizin tamamı dış kaplamada tercih edilir. Bu yapraklar, puroya hem görsel hem de aromatik bir zengin Pazar Purosu'nun nihai hali, sadece bu zahmetli bollukların bir ürünü değil, aynı zamanda günlük parça ve ürün yelpazesinin devamıdır. Her bir puro, el işçiliği ile sarılarak içime hazır hale getirilir.
8. Sonuç: Pazar Purosunun Eşsizliği
Pazar Puro tütününün bu kadar zahmetli bir üretim tarzına sahip olmasını sağlamak ardında yatan sebep, kendine özgü aroma ve lezzet profiline sahiptir. Yaprakların her birinin farklı nikotin ve aroma seviyeleri sayesinde, Pazar Purosu karmaşık bir içim deneyimi sunar. Nahit Ağırbaş, “Fideden puroya kadar olan bu süreç, ustalık ve sabır gerektirir.
Sonuç olarak, Pazar Purosu'nun her bir adımını koruyan bir emek ve sanatın birleşimidir.
