1- “Ey İnsanlar! Evinizde namaz kılınız. Zira farz namaz dışındaki namazların en makbûlü, insanın evinde kıldığı namazdır.” (Buhârî, Ezân 81, İ`tisâm 3; Müslim, Müsâfirîn 213) Hadisine göre Teravih namazını evde kılmak, camide cemaatle kılmaktan daha faziletli değil midir?
2- Teravih namazını Cemaatle camide kılmak, evde kılmaktan daha faziletli ise yukarıdaki hadisi nasıl anlamamız lazım? Teravih namazı yukarıdaki hadise (nafile) girmemesinin sebebi nedir?
3- Peygamber cemaatle bu namazı kılmıştır; ama caiz olduğunu göstermek için yapmıştır. Yazdığım hadiste ise açıkça bu namazı evde kılmanın faziletli olduğunu beyan etmiştir.
Değerli kardeşimiz,
1-2) Bilindiği üzere, bu hadisin sebeb-i vürudu Hz. Peygamber (asm)'in birkaç gün insanlarla birlikte cemaatle teravih namazını kılmasıdır. Sonra Hz. Peygamber (asm) insanlara farz olacağından korktuğu için, cemaatle teravih namazını kılmaktan vazgeçti ve gelenlere “Gidin evlerinizde kılın.” dedi. Ve farz namazların dışında bütün nafilelerin evlerde kılmanın daha faziletli olduğunu bildirdi.
- Bu hadisin ifadesine bakarak, teravihleri evde kılmanın daha faziletli olduğunu söylemek mümkündür.
- Ancak, Hz. Peygamber (asm)'in -az da olsa- birkaç gün cemaatle teravih namazını kılması, daha sonra evlerinde kılmalarını tavsiye derken, “farz olmasından korktuğu” gerekçesini bildirmesi, ayrıca onun vefatından sonra “farz olma” ihtimalinin ortadan kalkması, bununla beraber, Hz. Ömer’in teravih namazını cemaatle kılınması için imam tayin etmesi ve buna bütün sahabenin onay vermesi gibi hakikatlere bakıldığı zaman, teravih namazının -şartlarına ve adabına uygun olması durumunda- camilerde cemaatle kılınmanın daha faziletli olduğunu söylemek de mümkündür.
İslam aleminin bugünkü uygulaması, Hz. Ömer’in başlattığı ve sahabenin icmaını taşıyan bir uygulamaya dayanır..
3) Hadislerden yalnız birine bakarak karar veremeyiz. Örneğin Buhari’nin (Ezan, 80) yaptığı diğer bazı rivayetlere göre, “Evlerde namaz kılmayı tavsiye etmenin gerekçesi, onun farz olma ihtimali” olduğu bildirilmiştir.
Hz. Peygamber (asm)'in camide teravih namazını kılmasının hikmetinin, bunun caiz olduğunu göstermek olduğunu söylemek mümkün değildir. Çünkü bunu gösteren hiç bir delil yoktur. Aksine arz ettiğimiz Buhari, (Ezan, 81) hadisinde ve Müslim’in rivayet ettiği, (Müsafirin, 213) hadisten öğrendiğimize göre, Hz. Peygamber birkaç gün cemaatle teravih namazını kılmış/kıldırmış, daha sonra evlerde kılınmasını tavsiye ederken “farz olacağından korktuğunu” gerekçe göstermiştir.
Bu gerekçe, teravih namazının camide cemaatle kılınmasının, asıl maksat olduğunu, evlerde kılınması ise -farz olma korkusu gibi- bir mazerete binaen olduğunu göstermektedir.
Hz. Ömer’in başlattığı ve sahabenin ittifakla kabul ettiği bir uygulama da işin aslının teravihin camide cemaatle kılınması olduğunu göstermektedir. Çünkü sahabe bizden daha çok, işin aslına vakıftır.
Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurmuştur:
'Size benim sünnetime ve benden sonra raşit halifelerin sünnetine sarılmanızı tesviye ederim.” (Tirmizî, Kitâbu’l-İlm, ban no:16, Hadis no:2676)
“Benden sonra gelecek iki kişiye yani Ebu Bekir ve Ömer’e uyunuz.” (Tirmizi, Menakıb:16,37. İbni Mace, Mukaddime,11)
Bugün büyük bir aşk ve şevkle teravih namazını cemaatle kılan Müslümanlar da Hz. Ömer’in bu sünnetine uymaktadırlar.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
