CİHA(CİHAR) KALESİ
Kaçkar53.com.olarak Bölgemizde-yöremizde mevcut tarihi yerlerin tanıtımı,turizme açılması için zaman içinde sizlerle birlikte olacağız.Yörenizde 'tarihe ışık tutacak' ne varsa bizle paylaşın.Kaybolan değerlerimizi sizinde katkılarınızla yeniden hayata döndürelim. İlk Olarak sizlere kaybolmaya yüz tutan ve son gönlerde ise ele alınan CİHA-CİHAR kalesi hakkında bilgiler vereceğiz.
TARİHİ CİHAR KALESİ VE TURİZM
Gerekli planlamanın son aşamasına gelindiğini belirten Rize İl Kültür ve Turizm Müdürü İsmail Hocaoğlu daha önce konu ile ilgili yapmış olduğu açıklamalarda “Ciha Kalesi'ni Rize turizmine kazandırmak için çalışmalarımız başladı. Rize'nin Pazar İlçesi'ne12 kilometre mesafedeki Hemşin Deresi'nin doğusunda yer alan Yücehisar köyündeki Ciha Kalesi 14. yüzyılda Cenevizliler tarafından gözlem ve haberleşmeyi sağlamak amacıyla çevreye hâkim bir tepede inşa edilmiş. Kale’nin bölgeye yeni bir turizm hareketliliği kazandırmasını planlıyoruz. Dairesel bir plana sahip kalenin giriş kapısı kuzey doğusundadır ve iki kule ile desteklenmiştir. Ortada ise yine daire planlı bir kule daha vardır. Kaleden, bugüne sadece sur kalıntıları ulaşabilmiştir. Tarihi mekânları merak edenler tarafından muhteşem doğa manzarası ile Ciha Kalesi keşif tutkunları tarafından görülmeye değer alanlar arasında yer almaktadır' dedi.
CİHA-(CİHAR) KALESİ HAKKINDA BİLİNENLER
Rize Pazar ilçesine bağlı 12 km uzaklıkta Şentepe ( Ğulivat) köyü ile Yüksek bir kayanın üzerinde ve çarişka mevkilerindedir. Bu kale hakkında yapılan araştırmalarda ise, kişiler tarafından ne zaman inşa edildiği kesin olarak bilinmiyor.
Yerli ve yabancı araştırmacılar düşüncelerini ileri sürmüşlerdir. Cihar kalesi tarihteki değişik kavimlerin işgaline uğramıştır.(1) Bu kalenin asıl adı (DİĞA)dır ’’. Lazcada ‘’ oturulan yer ‘’ anlamına gelmektedir.(2) Diğa kelimesi daha sonra halk arasında ciha olarak kalmıştır.(Bazı tarih kitaplarında cihar diye yazılmıştır).Cihar(cixa) Türkçe karşılığı kaledir. Yöre haklı arasında bu kelime egemendir. Bunun kaynağı ise halkın cihanın kale anlamına geldiğini unutmuştur olmasıdır.(3) Bu kalenin inşası hakkında nesilden nesile aktarılan efsanesi şöyledir.’’ Şentepe köyünün yüksek bir kayanın üzerinde inşa edilen bu kalenin, sağından ve solundan iki dere akmaktadır. Orta yol (meleskur) köyü ve Hemşin (orta yol) deresidir. Bu kalenin taşları her iki derenin taşları alınıp elden ele uzatılarak inşa edildiği anlatılmaktadır. (4)
Bazı tarihi kaynaklarda 8.(800) yüzyılda Bizanslılar tarafından inşa edildiğini ve Cenevizliler döneminde de kalma olduğu ileri sürülmektedir. Ayrıca m. =1314 – 1330 yılları arasında Pontus dönemine ait olduğu belirtilmektedir. İngiliz Ark dupu MST DAVİD Şu bilgileri vermiştir.’’ Rıza yöresindeki bütün kaleleri ak koyunlu hükümdar hasan bey baskın yapmıştır’’. Yine bazı kaynaklar bu kale hakkında şu bilgileri vermiştir.’’Bir savunma yeri olarak yapılmayıp, özellikle yaz aylarında manastır şeklinde kullanılmıştır’’.(5)1486 tarihli topu tahrir defterinin vermiş olduğu bilgilere göre bağdaşmıyor. Bazı tarihçilerin tahminleri ise bunların 14.ve 15. yüzyılda yapıldıkları konusunda fikirleri birleşmektedir.(6)
1521 yılında abana korsanlarınca basılıp yağma edildiği söylenilmektedir. Osmanlı döneminde bu kale kullanılmamıştır. Rus işgali yıllarında (1916-1918) kalenin onarılıp kullandığı denil sede kale hakkında yörenin en yaşlı insanlarına sorulduğunda böyle bir rivayet olarak anlatıldığı söylenilir.