Rize Yaylalarında Turizm: Fırsatlar, Eleştiriler ve Çevresel Etkiler
Bilim Uzmanı Araştırmacı Yazar: Ersin Uğur AYDIN
Öğr. Gör. Araştırmacı Yazar: Hikmet Haberal
Kaçkar Dağları’nın eteklerinde kalabalıktan uzak kalıp, doğanın eşsiz güzellikleriyle baş başa kalmak için ideal çok sayıda yayla bulunur.
Turizm konusunda birçok eseri bulunan Kastamonu Turizm Fakültesi Öğretim görevlisi Araştırmacı Yazar Hikmet Haberal ve Bilim Uzmanı Araştırmacı Yazar Ersin Uğur Aydın “RİZE YAYLALARINDA TURİZM” konulu yazı kaleme aldılar.
Sahada aktif görev alan bu iki Araştırmacı Yazar’ın önce teşhis, ardında da yapılması gerekenleri ilgililere duyurmak için yazdıkları bu yazıyı sizlerle paylaşıyorum.
‘RİZE KARADENİZ’İN İNCİSİ OLARAK BİLİNİYOR’
Rize, Karadeniz’in incisi olarak bilinir ve doğal güzellikleri ile ziyaretçilerini büyüler. Ancak, Rize'nin yayla turizmi potansiyeli yeterince değerlendirilememiştir. Bölgede birçok yayla bulunmasına rağmen, turizm faaliyetleri sadece birkaç yaylada yoğunlaşmıştır. Bu durum, Rize'nin tanıtımında büyük bir eksiklik yaratmakta ve bölgenin zengin kültürel dokusunu kavramada ciddi olumsuzluklara yol açmaktadır.
‘RİZE YAYLALARI SADECE DOĞA HARİKASI DEĞİLDİR…’
Rize'nin yaylaları, sadece doğa harikaları değil, aynı zamanda yüzyıllardır süregelen bir kültürel mirası da barındırır. Ancak, turizmin yalnızca belirli yaylalarla sınırlandırılması, bölgenin bu zengin kültürel mirasının tam anlamıyla tanıtılmasını engellemektedir. Ziyaretçiler, genellikle Ayder, Pokut ve Huser gibi yaylalara yönlendirilirken, diğer yaylaların güzelliklerinden ve kültürel değerlerinden mahrum kalmaktadır. Bu da bölgenin tüm potansiyelini yansıtamamakta ve yaylaların gerçek değerini göz ardı etmektedir.
‘TURİZM ANLAYIŞI GİT GİDE FARKLILAŞIYOR’
Özellikle son yıllarda popüler hale gelen "double tur" programları, iki farklı vadiyi birleştirerek turistlere kısa sürede birçok yaylayı görme imkanı sunmaktadır. Ancak, bu tür tur programları, hem ziyaretçiler hem de bölge turizmi için bir dizi olumsuz etkiye sahiptir. Turistlerin bir günde beş farklı yaylayı ziyaret etmeleri, hem fiziksel olarak yorucu hem de zihinsel olarak doyurucu değildir. Hızlı ziyaretler, yaylaların doğal ve kültürel zenginliklerini tam anlamıyla keşfetmeyi imkansız kılmaktadır. Bu yüzeysel geziler, turistlerin yaylalara dair kalıcı ve derin bir izlenim edinmelerini engellemektedir.
‘TUR PROGRAMRAMLAINININ ETKİLERİ’
Bunun yanı sıra, bu tür yoğun tur programları yaylaların doğal dengesini de tehdit etmektedir. Yoğun turist akını, yaylaların ekosistemine zarar verebilmekte ve yerel halkın yaşamını olumsuz etkileyebilmektedir. Yaylaların sürdürülebilir turizm anlayışı çerçevesinde korunması gerekmektedir. Aksi takdirde, kısa vadeli kazançlar uğruna, uzun vadede Rize'nin doğası ve kültürel mirası ciddi zararlar görecektir.
‘DAHA GENİŞ BİR TANITIMA İHTİYAÇ VAR’
Rize’nin yaylalarının gerçek potansiyelini ortaya çıkarabilmek için daha geniş bir tanıtım stratejisi geliştirilmelidir. Her yaylanın kendine has özellikleri ve kültürel zenginlikleri ön plana çıkarılarak, ziyaretçilerin bu güzellikleri tam anlamıyla deneyimlemeleri sağlanmalıdır. Bölgeye gelen turistlere, yaylaların sadece doğal güzellikleri değil, aynı zamanda tarihî ve kültürel zenginlikleri de tanıtılmalıdır. Bu sayede, Rize yaylaları, sadece yerli değil, uluslararası turizmde de hak ettiği yere ulaşabilecektir.
‘SONUÇ OLARAK’
Sonuç olarak, Rize’nin yayla turizmi, mevcut uygulamaların ötesine geçerek daha sürdürülebilir ve kapsamlı bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Turizm faaliyetleri, yaylaların doğal ve kültürel değerlerini koruyarak ve zenginleştirerek planlanmalıdır. Bu şekilde, Rize’nin yaylaları, hem yerel halk hem de ziyaretçiler için daha anlamlı ve değerli hale gelecektir.
