Rize'nin Pazar ilçesindeki zengin tarihi mirasın önemli bir parçası olan mezar kitabelerini keşfetmeye devam ediyoruz. Bu durağımızda, doğası ve tarihi dokusuyla öne çıkan Sivrikale Köyü'ndeki (eski adıyla Tordovat) kitabelere yakından bakacağız. Bu kitabeler, bölgenin geçmişine ışık tutan, dönemin önemli şahsiyetlerini ve sosyo-kültürel yapısını anlamamıza yardımcı olan değerli belgelerdir.
Sivrikale Köyü, Pazar ilçe merkezinin kuzeydoğusunda yer almakta olup, Yeşilköy (Cumbat) ve Sıva Deresi ile komşudur. Köyün cami avlusunda bulunan mezar kitabeleri, Osmanlı dönemine ait olup, hat sanatı ve içerikleriyle dikkat çekmektedir.
Bu kitabe, Sivrikale Camisi avlusunda yer almaktadır. Üzerindeki yazıtın transkripsiyonu ve günümüz Türkçesiyle anlamı aşağıdadır:
Orijinal Yazıt (Osmanlıca):
هُوَ الْبَاقِي
مرحوم و مغفور له
چیلّی زاده ابراهیم آغا
ابن حاجی احمد آغا اصحاب خیر
وحسناتدن فقرا یه چوق
محبت ومعاونت ایدر ذواتدن
ايدي تمثیلن یاشنده
ايدي روحنا الفاتحه
سنه 1304 فی صفر (Kasım 1886)
Günümüz Türkçesiyle Çevirisi:
Hüve'l-Bâkî (O bâkîdir / Ebedî olandır)
Merhum ve mağfurun leh (Allah'ın rahmetine nail olmuş ve günahları bağışlanmış)
Çillizâde İbrahim Ağa
İbn-i Hacı Ahmed Ağa (Hacı Ahmed Ağa'nın oğlu)
Ashab-ı hayr ve hasenattan (Hayır ve güzellik sahibi, iyilikseverlerden)
Fukaraya çok muhabbet ve muavenet eder zevattan (Fakir fukaraya çok sevgi ve yardım eden şahsiyetlerden)
İdi yetmiş iki yaşında (Yetmiş iki yaşında idi)
İdi ruhuna el-Fatiha (Ruhuna Fatiha)
Sene 1304 fi Safer [Kasım 1886]
Bu kitabe, Hacı Ahmed Ağa'nın oğlu, yetmiş iki yaşında vefat eden Çillizâde İbrahim Ağa'ya aittir. Metin, onun hayırsever, fakir fukaraya yardım etmeyi seven bir zat olduğunu belirtmektedir.
Yine Sivrikale Camisi avlusunda bulunan bu ikinci kitabe de önemli bilgiler içermektedir:
Orijinal Yazıt (Osmanlıca):
آه منه الموت
مرحوم و مغفور لها سیفزاده
کریمی ابراهیم آغانن زوجسی
فاطمه بنت احمد صاحبه خیر و حسناتدن
و صالحاتدن ايدى الی اللھی
یاشنده جانم وارداری
اولدى روحها الناشره
عفار علیها
سنه 1305 فی رجب (Mart 1888)
Günümüz Türkçesiyle Çevirisi:
Ah mine'l-mevt (Ah ölümden!)
Merhum ve mağfurun lehâ (Allah'ın rahmetine nail olmuş ve günahları bağışlanmış)
Seyf-zâde Kerimesi (Seyf-zâde'nin kızı)
İbrahim Ağa'nın zevcesi (İbrahim Ağa'nın eşi)
Fatma bint-i Ahmed (Ahmed'in kızı Fatma)
Sahibe-i hayr ve hasenatdan (Hayır ve güzellik sahibi, iyilikseverlerden)
Ve salihât-ı ümmetden idi elli iki yaşında (Ve ümmetin salihalarından idi elli iki yaşında)
Âzim-i dar-ı cinan (Cennete yönelen)
Oldu ruhuna el-Fatiha (Ruhuna Fatiha)
Sene 1305 fi Receb [Mart 1888]
Bu kitabe ise, Seyf-zâde'nin kızı, İbrahim Ağa'nın eşi, Ahmed'in kızı Fatma Hanım'a aittir. Elli iki yaşında vefat eden Fatma Hanım, hayırsever ve ümmetin salihalarından biri olarak tanımlanmaktadır.
Sivrikale Köyü'ndeki bu kitabeler, bölgedeki ailelerin sosyal statülerini, hayırseverliklerini ve dönemin vefat tarihlerini detaylı bir şekilde gözler önüne sermektedir. Bu değerli eserler, kültürel mirasımızın korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından büyük önem taşımaktadır.
