Tarım Bakanlığından emekli olduktan sonra Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği (TSÜAB) Genel Sekreter Yardımcılığı görevinde bulunan Rize’nin Pazar ilçesinden Ziraat Mühendisi Bahattin Bozkurt, Rize’de çay tarımından önceki tarımsal ürünleri ve o günlerde neler yapıldığını kaleme aldı.
Bozkurt, İlk olarak yörede hala bazı üreticilerin Çay tarımı alanları dışında ayırdığı yerlerde üretmekte olduğu “MISIR” yazısı ile konuyu kamuoyu ile paylaşmıştı.
Bozkurt, 2’nci yazısında ise yine yörede uzun yıllar üretimi yapılan ve bir dönem de geçim kaynağı olan “PAZAR PURO TÜTÜNÜ” ile ilgili detayları kaleme aldı.
PAZAR PÜRO TÜTÜNÜ ÜRETİMİ
Bozkurt, Geçmiş yıllarda Pazar ilçesinde 25'e yakın köyde Puro tütünü üretimi yapılmakta iken bugün kaybolmaya yüz tutmuş önemli bir tarımsal üründür diyerek, günümüzde ise birkaç aile tarafından “NOSTALJIK” olarak üretilen Puro tütününün özelliği sadece Pazar İlçesinde yetişmesidir ”dedi.
ÜRETİCİ KENDİSİ EKİP TOHUMUNU ÜRETİYORDU
Bu ürünün diğer bir özelliği de sadece Pazar ilçesinde yetiştirilmesi ve Pazar puro tütünü markasıyla pazarlanması idi.
Tütün ekimi yapılan köylerde üretici, kendi ektiği ürünün gelecek yıla ait ekim için tohumunu ayırarak bir sonraki yıl bu tohumlardan üretim yapardı.
ÜRÜNÜN SAF VE GENETİK KAYNAĞI YERLİYDİ
Bu işlem ürünün saf ve genetik kaynağının yerli olması nedeniyle kendine has özellikleri taşmakta idi. Fidelikler elenmiş toprak ve kül ile karıştırılarak titizlikle hazırlanırdı ayrıca her yıl hastalık yayılmasın diye fideliklerin yeri değiştirilirdi. Mart ayında tohumlar fideliklere dikilirdi.
ÖNCEDEN TARLALAR HAZIRLANIRDI
Fideleri tarlaya şaşırtmadan önce tarla hazırlığı yapılır bölgede nemden dolayı fazla bulunan toprak kurtları ve danaburnuna karşı topraklar üreticinin yıllar içinde tecrübesinden kaynaklanarak hazırladıkları ilaçlar kepekle karıştırılarak toprak yüzeyine serpilirdi.
BELLİ ARALIKLARDA DİKİLEN FİDELER İLAÇLAMA YAPILRIDI
Mayıs ayına doğru fideler fideliklerden alınıp tarlaya şaşırtılarak belli aralıklarla dikimi yapılır dikimden hemen sonra yağmur yağmıyorsa fidelere can suyu verilirdi. Haziran ve Temmuz aylarında bitkilerin gelişme durumuna göre bölgede yaygın olan maviküfe karşı ilaçlama yapılırdı.
HASAD DÖNEMİ KIRIM İLE BAŞLARDI
Olgunlaşmaya başladıktan sonra tütün yaprakları dipten itibaren hasat edilmeye başlanır yöre diliyle kırım yapıldıktan sonra iplere dizilir, güneş almayan serenderlere veya çatı aralıklarında kurumaya bırakılırdı.
KURUMA İŞLEMİ ÇOK ÖNEMLİYDİ
Burada önemli husus kuruma anında yaprakların birbirine değmemesi gerekmektedir. Kuruma işlemi tamamlandıktan sonra yapraklar kalitesine göre denk edilerek hafif nemlendirilerek satışa hazır hale getirilirdi artık kaliteli Pazar purosu hazırdır.
SATIŞ İÇİN EKSPERLER GÖREVE BAŞLARDI
Daha sonra tekel eksperleri gelip kontrol ederek fiyatlandırma yapılırdı.
Ardından Pazar ilçesi soğuksu mahallesinde yer alan tekel depolarında satışı yapılırdı.
Bölgede dekara 150 ila 200 kg arasında tütün üretimi yapılırdı, 5 dönüm arazide bugünkü puro tütününü fiyatını düşündükçe bence çaydan daha iyi gelir elde edeceğimiz bir üründü ama yok edildi.
DÜNYA DA MARKA TÜTÜN HALİNE GELMİŞTİ
Amerikan ve Küba tütünlerine bizim tütünümüz satıldı diyebiliriz hâlbuki ülkemizin gen kaynağı önemli ürünlerinden biri idi ve bugün bu tütünün Pazar ilçesi tütüncüler köyünden Nahit Ağırbaş isimli çiftçimiz tütünümüz kaybolmasın diye kendi çapında üretim yapmaktadır, bence Bakanlıkça desteklenerek bunun üretimine tekrar geçilmelidir.
