Murat Ümit HİÇYILMAZ
Rize tarihi ve kültürü üzerine araştırma yapan kısıtlı sayıda insanın büyük bir çoğunluğu amatör gönüllü insanlardan oluşuyor. Hal böyle olunca bu kısıtlı gönüllülerin meydana getirdikleri çalışmaların basılması ve kitaplaştırılması aşaması da oldukça problemli oluyor. Bu tür kültürel çalışmalara ilgili devlet kurumlarının yanaşmaması, zaten kısıtlı yapılan çalışmaların gereken desteği görememesine ve üretimin cılız kalmasına sebep olmaktadır. İzahını yapmaya çalıştığım sorun tam olarak; örneğin Trabzon Valiliği’nin ve Trabzon’daki diğer ilgili kamu kurumlarının destek oldukları yerel çalışmaların fazlalığı ile ilimizdeki benzer çalışmaların azlığı ile açıklanabilir. İlimizde valiliğin, üniversitenin, kaymakamlıkların ve belediyelerin tek tük destek verdikleri çalışmalar vardır. Bu tip istisnai desteklerin de nasıl bir kulis sonucunda alınabildiği en iyi bilenlerden biriyim.
Neyse ki, böyle bir çözümsüzlük içerisinde iken sevgili büyüğümüz ve hocamız Prof. Dr. İsmail Kara adeta hızır gibi Rize kültürünün imdadına yetişti. İsmail hoca, bu alanda gördüğü eksikliği büyük bir inisiyatif alarak önlemek yolunda büyük bir adım atılmasını sağladı. Aslında böyle bir yola, yıllar önce Dergâh Yayınları çatısı altında oluşturduğu “Rize Kitapları” dizisi ile çıkmıştır. Bu diziden bizzat kendi çalışmaları olan; “Gümüşhanevi Halifelerinden Şeyh Niyazi Efendi ve Güneyce-Rize’deki Tekkesi”, “Rize Müftülerinden Yusuf Karali Hoca”, “İlk Rize Müftüsü Mehmet Hulusi Efendi Rize Hadisesi-Hac Hatıraları” ve “Güneyce-Rize Sözlüğü” kitaplarını yayınladı.
Bu tip kültürel çalışmalara sahip çıkmak noktasında daha sistematik bir ekip çalışmasını teşkil etmek için bir çeşit müteşebbis heyeti oluşturuldu. Bu heyette başta İsmail Kara’nın kendisi olmak üzere Ali Mahmudoğlu, Abdurrahman Karali, Hasan Taşçı, Hızır Tutan, İshak Güven Güvelioğlu, Mehmet Erdoğan, Ömer Arısoy, Ömer Erdoğan, Ramazan Minder ve Recep Koyuncu gibi değerli insanlar yer aldı.
Bu heyetin çalışmaları meyvesini verdi ve ilk olarak yeni kuşak araştırmacı tarihçiler arasında ayrı bir konuma sahip olan İshak Güven Güvelioğlu’nun “Rize Bibliyografyası” adlı akademik çalışması okuyuculara sunuldu. Bu çalışmalara yine akademik transkripsiyon çalışmaları olan Ümit Erkan’ın “Rize Şeriye Sicilleri-1” ve Arzu Pehlevan Yıldız’ın “Rize Şeriye Sicilleri-2” kitapları bastırıldı. Bu güzel gelişmeler olurken İsmail hocamız, yazarların müşterek makalelerinden oluşacak, geniş katılımlı ve akademik içerikli yıllık bir dergi çıkarmayı planladı. İsmine “Rize Defteri” adı verilen yıllık dergi, İsmail Kara’nın editörlüğünde 2012 yılında 11 yazarın katılımı ile yayınlandı ve benzeri olmayan eşsiz bir çalışma meydana getirildi. Davut Hut, İshak Güven Güvelioğlu, Murat Ümit Hiçyılmaz, Ali Adem Yörük, Kâmil Büyüker, Mahmut Dilbaz, Melek Paşalı, Cemal A. Kalyoncu, Ümit Erkan, İsmail Kara ve Recep Koyuncu değişik içerik ve konulardaki makaleleri ile dergiye destek oldular.
İsmail Kara’nın önderliğinde ve Dergâh Yayınları’nın çatısı altında sürdürülen çalışmalar, 2013 yılında daha da sistematik bir hale getirildi ve kısa adı REVAK olan Rize Araştırmaları Vakfı kuruldu. Bundan sonra yapılan ve yapılacak çalışmalar başkanlığını Ali Mahmutoğlu’nun yaptığı REVAK ve Dergâh Yayınları çatısı altında yapılması kararlaştırıldı. REVAK’ın üstlendiği misyon vakıf düzeyinde bir ilkti ve ilk meyvelerini 2013 yılı sonlarında verdi. İlk olarak bu sefer 22 farklı yazarın isminin geçtiği toplam 20 makalenin yer aldığı “Rize Defteri-2” dergisi yayımlandı. Şahsımın üç farklı makale ile yer aldığı derginin bu ikinci sayısında; İshak Güven Güvelioğlu, Murat Ümit Hiçyılmaz, Davut Hut, Filiz Dığıroğlu, Gökçen C. Albayrak, Mustafa Duman, Osman Zeki Sözeri, Elif Yemenici, Özcan Baştopçu, Cemal A. Kalyoncu, Mahmut Dilbaz, Ömer Arısoy, Mehmet Erdoğan, Kâmil Yeşil, Osman Selvi, Haydar Ali Yıldız, Melek Yılmaz, İlyas Dilbaz, Fatih Sultan Kar, İsmail Kara, Ayşe Filiz Avşar ve Recep Koyuncu’nun birbirinden güzel makaleleri yer aldı.
REVAK, 2013 yılı sonunda sevgili Burhan Okutan ile müşterek hazırladığımız “Ardeşen’in İnsanları 1835 Nüfus Kayıtlarına Göre Ardeşen Sülaleleri” adlı kitabı basarak ilk kitabını yayımlamış oldu. Şu sıralar yeni kitapların sırasıyla basım aşamasında olduğunu d biliyoruz. Böylece İsmail hocamızın önderliğinde kurulan Rize Araştırmaları Vakfı, ilimizle alakalı büyük bir yaraya merhem olmuş oldu. Üstelik İsmail hoca, yazar ismine bakılmadan belli bir kalitenin tutturulduğu bütün çalışmaları Rize kültürüne kazandırmayı hedeflediklerini beyan ediyor. Ne diyelim, yolunuz açık olsun, Allah iyi niyetli bu çabalarınızı daim kılsın. İyi ki varsınız.
