Rize'nin en eski ilçesi, Havalimanı ve diğer Kamu ve Eğitim kurumlarına ev sahipliği yapan Pazar İlçesinde Nüfus her yıl neden azalıyor. Bunun sebepleri nelerdir.
ABDULLAH UZUN
Pazar'ın Kanayan Yarası: Nüfus Azalışı ve Göç
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Pazar ilçesinin nüfusu bir yıl içinde 740 kişi azalarak 32.516’dan 31.776’ya geriledi. Komşu ilçelerden Ardeşen’in nüfusu ise 951 kişilik artışla 42.467’den 43.418’e yükseldi ve böylece Rize’nin en büyük ilçesi konumuna geldi. Ancak bu tablo, Pazar açısından düşündürücü ve endişe verici bir durum ortaya koyuyor.
Pazar, Rize’nin en eski ilçelerinden biri olmasına rağmen her geçen yıl biraz daha küçülüyor. İlçede Hava Radar Komutanlığı, Orman İşletme Müdürlüğü, Askerlik Şubesi ve önemli eğitim kurumları gibi köklü yapılar yer almasına rağmen, nüfusun sürekli azalması ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Oysa komşu ilçelerde tam tersi bir durum yaşanıyor. Peki, insanlarımız neden Pazar’dan ayrılıyor? Bu durumun altında yatan nedenler nelerdir?
Bu soruların cevabını ararken, öncelikle ilçenin ekonomik, sosyal ve altyapı alanlarındaki mevcut durumu ele almak gerekiyor. İstihdam eksikliği, ekonomik daralma, gençlerin ilçede kalmasını sağlayacak cazip fırsatların bulunmaması gibi etkenler, göçü tetikleyen en büyük faktörler arasında yer alıyor.
Rize-Artvin Havalimanı, Pazar ilçesi sınırları içinde inşa edilmesine rağmen, ilçenin gelişimine beklenen katkıyı sağlayamadı. Bu büyük yatırımla birlikte Pazar’ın ekonomik ve sosyal anlamda kalkınması gerekirken, nüfus kaybının devam etmesi düşündürücü bir çelişki yaratıyor. Havalimanı gibi devasa bir proje, çevresindeki yerleşim yerlerinde ticari ve ekonomik canlılık yaratması beklenen bir yatırımdır. Ancak Pazar’da gözle görülür bir gelişme sağlanamamış durumda.
Peki neden? Havalimanının etkisinin yeterince kullanılamaması, yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının yeterince etkin adımlar atamaması, yatırımcıların Pazar’a yönlendirilmemesi gibi faktörler, bu büyük fırsatın kaçmasına neden oluyor.
Pazar’da faaliyet gösteren kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve yerel yöneticilerin bu kritik sorunu masaya yatırması gerekiyor. Sorunun temel nedenleri araştırılmalı, yerel ekonomi canlandırılmalı, gençlerin ilçede kalmasını sağlayacak projeler hayata geçirilmelidir. Bunun için atılması gereken bazı somut adımlar şunlar olabilir:
Gençler için istihdam olanakları yaratılmalı.
İş gücünü kaybeden bir ilçe, nüfus kaybını da hızlandırır. Tarım, turizm ve sanayi gibi sektörlerde yatırımcıların ilçeye çekilmesi sağlanmalıdır.
Yerel yöneticiler ve STK’lar ortak akılla çözüm üretmelidir.
Kısır çekişmeler yerine, ilçenin geleceği için birlik olunmalıdır.
Havalimanı avantajı değerlendirilmeli.
Pazar, lojistik ve turizm açısından daha cazip hale getirilmelidir.
Genç nüfusun ilçede kalmasını sağlayacak sosyal ve kültürel projeler geliştirilmelidir.
Eğitim, spor, sanat gibi alanlarda gençleri ilçeye bağlayacak yatırımlara öncelik verilmelidir.
Rize’nin en eski ilçelerinden biri olan Pazar, tarihine ve geçmişine yakışır bir şekilde büyümeli ve gelişmelidir. Ancak mevcut durumda göçün önüne geçilemezse, ilçenin geleceği açısından ciddi risklerle karşı karşıya kalacağımız unutulmamalıdır. Kamu yöneticileri, STK’lar ve yerel halk el ele vererek, Pazar’ın bu kanayan yarasına bir an önce çözüm üretmelidir. Bu ilçe daha iyisini hak ediyor, ancak bunun için harekete geçmek şart!
