Emin Kanbur(Doğa fotoğrafçısı)
Tarih
Doğa
Kültür & Sanat
Binlerce yıl öncesi başlayan bir yolculuk bu, Kafkasya’nın Karadeniz’e uzanan yolun ve yol hikâyesi.
Hani hep dilimize doladığımız “Likya yolu” var ya, Akdeniz bölgesini parelel kat eden tarihi antik yol, ve bu yolu yürümek için görmek için on binlerin akın ettiği ve gerçekten bu üne sahip zenginliklerle dolu olan bir yol ve bu yolun Karadeniz’e yakışanı bahsettiğim yol “Karya Yolu” neden olmasın.
Karadeniz’e yakışanı dedim abartmadım Likya yolu gibi parelelinde değil Karya yolu dikey giden bir yol. Yanı Sıfır rakımdan 3.200 rakımdan Kaçkarları aşan bir yol bu.
Ve, Atina’dan başlayan yolculuk.
Evet, Atina Yanı ilimiz Rize’nin Şirin ilçesi Pazar, ilimiz doğusundaki en koklu ilçe, Mapavrı “Çayeli” Vice Fındıklı den de eski, Pazar kız kulesinden başlayan bir yol yanı bir yolculuk bu, Kafkasya ya Karadeniz yaylalarına uzanan bir yolculuk.
Tarih öncesinin Sanayi mamulleri diyelim bölgenin ve iç bölgelerin ihtiyacı olan “ gaz yağı Tuz” vs. Taka ve Maonalarla bu ürünler güvenliği iyi sağlanmış Pazar limanına getirilip bu malları buradan satın alan tüccarlar sayesinde iç bölgelere takı doğu Anadolu’nun Kafkasya bölgesine kadar getirilip satılırdı ve bu yol güvenlik altına alınması gerekliydi.
Tarihi doku,
Pazar kız kalesi,
Pazar Ciha kalesi,
Hemşin nahiyesi,
Fırtına vadisi Zil Kale,
Fırtına vadisi Kaleyi-Bala,
Tatos aşıdı.
Barhal Artvin Yusufeli bölgesi.
Ve yolculuk başlar. “Kurgu”
Birinci Gün,
Atına limanından katırlara yüklenen mallar uzun inçe zor bir yola çıkar, artık saatler ayarlanmış, değil haftalar günler bile birkaç bölüme bölünmüştür.
Sabah erken saatte yola çıkılır ve artık Atına geride kalmış ilk uğrak Cıha kalesidir, dört gözlü köprüden geçilerek Hemşin deresinin doğusundan yolculuk devam eder.
Sahile en yakın konumda kuzey terasından Karadeniz’e ulaşan vadiyi güney terasından Hemşin vadisini kontrol eden hakım bir tepede kurulmuş olan Cıha kalesine, ilk mola ve konaklama güvenliği sağlanmış kalede verilir.
Ve ikinci gün,
Artık hedefte Hemşin nahiyesi var, Züğa ve Badara köylerinin konaklarının arasından geçip Tepan a ulaşmamız lazım akşam namazına kadar, “500 yıllık geçmişe sahip Tepan camii 1640 yılında (halen saklanan) İbrahim Paşa fermanıyla restorasyonu gerçekleştirilmiştir” ulaşılır. Ve namazlar kılınır Tepan da “Bilen Köyü” konaklama yapılır.
Üçüncü Gün,
Artık Uskut dağı aşılıp Hemşin vadisi terk etme zamanıydı.
“kesti okuz bağını aştı ÜSKÜT dağını ……….”. halk söylemi.
Ve kervan yoldaydı, ilk sınavdı bu artık Karadeniz’in dağlarında verilecek ilk sınavdı.
Erkenden yola koyulduk artık Hemşin geride kalmıştı Üsküt daği aşılıp Çamlıhemşin Fırtına vadisine ulaşmak lazımdı, dik rampalar aşılarak zirve düzlüğü geçilmişti öğlen olmadan ve muhteşem konaklarıyla o çılgın her tonu faklı güzel yeşiliyle Tulum sesinin fırtına deresinin sesine karıştığı Cennet ten bir köşe olan fırtına vadisindeydik artık.
Çinçiva köprüsünü geçtik o tarihi mekânda Çinçiva da bir mola zamanıydı
Fazla eğlenecek zamanımız yoktu çünkü akşam olmadan varmalıydık kayaların üzerinde kurulu şahin yuvası Zil Kaleye ve zil kaledeydik artık konaklama yapmak için.
Dördüncü Gün,
Artık vadi dar geçişler zorlu bir bolümdeydik, yerleşim bölgeleriyle Yaylalar arasında kalan bölümde yolculuk başlamıştı Zil kaleden ayrıldık Palovit şelalesine bir selam göndererek ve ilk mola yeri Meydan köyde’ idik sonrasında Çat köyüne ulaştık, tarihi köprüyü geçip çiçekli yaylanın altın sarısı çiçekleriyle süslenmiş düzlüğünden geçip akşam olmadan Kaleyi-Balâ’ya ulaştık,
Yorgunduk ve bitkindik ama yayladaydık artık bir başka diyar bir başka cennetteydik.
Güzel bir yayla yemeği, muhlaması, süzmesiyle, mısır ekmeğiyle soframızın başındaydık ve kuru mis gibi yayla havasında güzel bir uyku çektik.
Beşinci Gün,
Erken saat Kaleyi-Bala geride kalmıştı uzun ve dik bir vadiyi yürüyoruz çiçekli yayla vadisini hedefte Tatos Gölleri ve Tatos aşıdını aşıp Barhal’a “Artvin Yusufeli Kaçkarların Güney yakası” ulaşacağız.
Ve sonrası daha güneye daha doğu ya kervanın ulaşabildiği yere kadar.
Kulelerden Kalelere yaylalardan aşıtlara tulum eşliğinde, tarih, doğa kültür sanat dolu bir yol .
Kaçkar Turizm Birliği.
Vali, Erdoğan Bektaş Bey.
Artvin valisi, Ömer Doğanay bey.
Meclis Bşk. Mehmet Kazancı Bey.
Pazar Belediye Bşk. Ahmet Basa Bey.
Hemşin Belediye Bşk. Halım Bekar Bey.
Çamlıhemşin Belediye Bşk. Osman Haşimoğlu Bey.
Yusufeli Belediye Bşk. Eyüp Aytekin Bey.
Bu yol neden “Likya yolu” gibi bölge ekonomisine katma değer sağlamasın, Akdeniz’in Likya yolu varsa Karadeniz’inde Karya yolu neden olmasın.
