Prof. Dr. Mustafa N. PARLAR, 1925 yılında Rize’nin Hemşin Nahiyesi Yayla Köyü’nde doğdu. 1949 yılında İlinois Teknoloji Enstitüsü’nde lisans 1950 yılında Nortwestern Üniversitesi’nde yüksek lisans ve 1954 yılında Brooklyn Politeknik Enstitüsü’nde doktora dereceleri aldı. Amerika’da bulunduğu sürede Brooklyn Politeknik Enstitüsü’nde 4 yıl araştırma mühendisi ve Clarkson College of Technology’de bir yıl yardımcı profesör olarak görev yaptı.
HİZMETLERE İMZA ATTI
Yurda dönünce kısa bir süre EİE İdaresi’nde çalıştıktan sonra Genel Kurmay Başkanlığı İlmi İstişare Kurulu’nda harekât araştırma subayı olarak görev aldı. Askerlik görevinden sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne girerek sırasıyla 1957 yılında Eğitim Direktörlüğü, 1958′de Elektrik Mühendisliği Bölüm Başkanlığı, 1960-70 yılları arasında da Mühendislik Fakültesi Dekanlığı görevlerinde bulundu. 1964′te Assosye Profesörlüğe, 1969′da Profesörlüğe terfi etti. 1966-1967 akademik yılında California Üniversitesi’nde, konuk profesör olarak ders verdi ve araştırma yaptı. 1970 yılında ODTÜ Rektörü olarak atandı. Ancak bu görevden istifa ederek ayrıldı. 1969-1970 yıllarında Türkiye Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkanlığı yaptı. 1973-1977 döneminde milletvekili oldu. 1977′de üniversiteye döndü ve ODTÜ İçel Mühendislik Bilimleri Fakültesi Kurucu Dekanı olarak görev yaptı. Son olarak TÜBİTAK Güneş Enerjisi Destekleme Araştırma Ünitesi Başkanlığı, TÜBİTAK Türkiye Enerji Komisyonu Başkanlığı, ODTÜ Enerji Koordinasyon Kurulu Başkanlığı görevlerini de yürütmekteydi.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLERE DANIŞMANLIK YAPTI
Akademik çalışmalarında çok geniş bir alan kapsadı ve öncelikle Türkiye’nin gereksinimlerini göz önünde tuttu. Enerji sorunlarından haberleşmeye kadar farklı dallarda ODTÜ’nde araştırmalar başlattı. Yönetsel ve akademik görevleri yanında kamu kuruluşlarının ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’nin danışmanlık hizmetlerinde bulundu. Endüstrileşme sorunları, ağır elektronik sanayii ve elektronik sanayiinin kurulması için önemli katkılarda bulundu, Üniversite-Endüstri işbirliğinin gerçekleşmesi, üniversitelerin ülkenin teknik sorunlarının çözümüne en çok katkıyı gerçekleştirebilmeleri için verimli çabaları oldu. Elektroteknik ve elektronik dalında bazı teknolojik transferlerin başarılı bir biçimde sonuçlanmasında öncülük etti. Türkiye’nin enerji sorununun çözümü için örgütlenmede önemli katkıları oldu.
ESERLER BIRAKTI
ÇOK SAYIDA ARAŞTIRMACI YETİŞTİRDİ
Mustafa N. Parlar’ın yurtiçinde ve yurtdışında yayınlanmış 25 bilimsel bildirisi, biri çeviri beş kitabı, pek çok teknik raporu ve gazetelerde yayınlanmış 60′a yakın makalesi vardır. 4 çocuğu vardır. Toplumun ve endüstrinin gelişme sorunlarına sırt çeviren bir bilimsel görüşün değil, kurduğu laboratuvarlarla, yetiştirdiği araştırmacılarla, üniversitenin topluma katkısını ve bilimsel düşüncenin çevreyi değiştirici, yaşam düzeyini yükseltici etkisini savunmuş ve bu bakımdan yapıcı, yaratıcı bir rol oynamıştır. Zekâları ve yetenekleri köreltebilecek güçlükler karşısında yenilmemiş; tam tersine onun gücü bu güçlüklerle adeta bilenmiş ve O’nun, ülkesini daha yüksek bir teknoloji ile kalkındırma azmi, üniversite anlayışını ve öğrencilerine verdiği “hayat için bilim” düşüncesini kökleştirmiştir.
ADINI TAŞIYAN VAKIF
HER YIL ADINA ÖDÜL TÖRENİ
1950′lerin henüz barakalar halinde kurulmaya başlayan Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Mustafa Parlar çok yönlü kişiliğe ve uygulamaya yönelmiş düşünceleri ile yeni bir bilim-endüstri ilişkisi kurmuş ve buna bağlı olarak çağdaş bir eğitim anlayışı oluşturmuştur. Bugünkü Orta Doğu Teknik Üniversitesi bu kavram çevresinde gelişmiş ve yücelmiştir. Mustafa Parlar’ın anısını yaşatmak, Türk eğitimine hizmet vermek, onun yaşamı boyunca uğraş verdiği hedefler doğrultusunda çalışmalar yapmak amacıyla 12 Ocak 1981 tarihinde ODTÜ Prof. Dr. Mustafa N. Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı kurulmuş bulunmaktadır. Ölüm yıldönümleri, ödüllendirme günleri olarak anılmaktadır. 19 Aralık 1980 tarihinde aramızdan ayrılmıştır. 19 Ocak 1982 tarihinde ODTÜ’nde Prof. Dr. Mustafa N. Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı tarafından tüm üniversite öğretim üyelerini de simgeleyen anıt park yapılmış bulunmaktadır. Böylece, bir öğretim üyesinin heykelinin üniversiteye dikilmiş olması, ülkemizde ilk kez Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde gerçekleşmiştir.
Fatih Sultan KAR / İST
