Zeynep BİLGEHAN Fotoğraf: Levent KULU (Hürriyet Gazetesi)
RİZE’ye bağlı Hemşin kasabası, dizilere ev sahipliği yapan komşusu Çamlıhemşin’in aksine turistik olmaktan uzak. Kentsel dönüşüm fikri de bu nedenle eski evlerin yenilenmesi için 2006’da ortaya çıktı. 2008’de
TOKİ’yle bir protokol imzalandı ancak belediye ve
kasabalılar arasında uzlaşma sağlanamadı. Bu esnada yönetim değişti ve yeni projeyle Hemşin’in tümüyle yıkılıp 157
konut ve 29 dükkânlı turistik bir kasabaya dönüştürülmesine karar verildi.
İZİN BAKANLAR KURULU’NDAN
2010’da üç vatandaş TOKİ ve Hemşin Belediyesi’ne haklarının gasp edildiği gerekçesiyle dava açtı. Rize Bölge İdare Mahkemesi kentsel dönüşüm projesiyle ilgili yürütmeyi durdurma ve iptal kararı verdi.Ancak 2011’in sonunda tüm Hemşin’in kentsel dönüşüm alanı
ilan edilmesi için Bakanlar Kurulu’ndan izin kararı çıktı. Hemşinliler bu karar üzerine Danıştay 6’ncı Dairesi’ne dava açtı. Danıştay davayı kabul etti ve bölgeden keşif ve bilirkişi inceleme raporu istedi ama Bakanlar Kurulu bu sefer 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27’nci maddesine dayanarak ‘acele kamulaştırma’ kararı aldı. Kasabalı bu sefer “Yurt savunmasıyla ilgili maddenin kentsel dönüşüm için kullanması hukuka aykırı” diye dava açtı. Danıştay yine hemen yürütmeyi durdurma kararı aldı. Hemşin Belediyesi, Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığı, Danıştay’ın keşif kararına itiraz etti ancak bu dava reddedildi.
PROFESÖRLER DE KARŞI
Dokuz Eylül Üniversitesi’nden profesörler, Hemşin’in hem tarihi hem coğrafi yapısı sebebiyle kentsel dönüşüme uygun olmadığını belirten bir rapor hazırlandı. Nihai karar henüz sonuçlanmadan geçen ay TOKİ tarafından Hemşin Kentsel Dönüşüm Projesi’nin ihale tarihi yayınlandı. Yapılan açıklamada, “Hemşin ilçesi 157 konut, 29 dükkân, 1 kaymakamlık lojmanı, 1 motel inşaatlarıyla altyapı ve çevre düzenlemesi işi 20 Mayıs 2014’te ihale edilecek” dendi. Bilirkişi raporunu inceleyen Danıştay dün Bakanlar Kurulu’nun aldığı kentsel dönüşüm kararının yürütmesinin durdulmasına karar verdi.
Herkes sonucu bekliyor
ŞU ana kadar Hemşin’de iki okul, orman idaresi, kaymakamlık ve belediye lojmanı yıkıldı. Fırın sahibi Zekeriye Birlik, 1928’den kalma binasının yıkılmasına, “Binaları biz yenileyebilirdik. Yıkılması şart mı” diyerek karşı çıkıyor. Kahvehane sahibi de aynı görüşte. Bu
arada halk kentsel dönüşüme tümüyle karşı değil. Haklarını istiyorlar ama kültürel yapılarının bozulmasına karşılar. Hemşin’de yaşamayan ama oradaki evlerini satanlarsa “Burada her yer yeşil zaten” diyerek kentsel dönüşüme tam destek veriyorlar.
‘İtiraz siyasi’
HEMŞİN Belediye Başkanı Halim Bekar konuyla ilgili şunları söyledi: “Kentsel dönüşüm Hemşin’e mahsus değil. Danıştay’a açılan dava süreci devam ediyor. İptal kararı gelirse, yeni karar alınır süreç devam eder. Mevcut binalarımız çok eski. Yaptığımız projede binaların dışı ahşap, doğaya uygun ve üç katlı. İnşaat yerinde çay alanları var ama ağaç yok. Bir kısmını mecbur sökeceğiz. İşin mağduriyet tarafı var ama anlaşmazlığın nedeni siyasi.”
