Hayati Akbaş
ARTVİN-Artvinli vatandaşların dikkatine! Binasının çatısında elektrik üretip, ihtiyaç fazlası elektriğini sisteme satanlara vergi muafiyeti getirildi. Buna göre çatısında en az 21 metrekare boş alan bulunan vatandaş, 14 bin dolara çatısına güneş enerjisi sistemi kurarak yılda yaklaşık 10 bin TL kazanabilecek. Dünyada da büyük ilgi gören sistem ile vatandaş elektriğini kendisi üretebilecek, evinde olmadığı dönemlerde fazladan üretilen elektrik sayesinde ek gelir elde edecek.
BMM Genel Kurulunda, kamuoyunda 'torba tasarı' olarak bilinen, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı kabul edilerek yasalaştı. Çok önemli düzenlemelerin yer aldığı torbada yenilenebilir enerji kaynakları da teşvik ediliyor.
Elektriğini Üretenden Vergi Alınmayacak
Apartmanlarda yer alanlar dahil olmak üzere, konutların çatı veya cephelerinin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amaçlı kullanılması teşvik ediliyor. Üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar vergiden muaf esnaf kapsamına alınacak.
Bu şekilde kurulacak üretim tesisinin kurulum gücü 10 kilovatı geçmeyecek, üretim ve tüketim tesisi aynı noktada yer alacak.
Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında ana gayrimenkulün ortak elektrik ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla çatı veya cephelerde kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisinden kat maliklerince elde edilecek gelirler de muafiyet kapsamında olacak.
Bu tesisten üretilen enerjiyi satanların belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme yükümlülüğü olmayacak.
Her Bir Kilovatı 13,3$/Cent
Konu ile ilgili değerlendirmede bulunan sektör temsilcisi Tarık Sarvan düzenlemenin kesinlikle şirketleri değil gerçek kişileri kapsadığını belirterek, bireylerin elektriğini yenilenebilir enerjiden üretmesine yönelik bir teşvik mekanizması sunulduğunu söyledi.
Sarvan düzenlemenin detaylarına ilişkin bilgileri paylaştı: “10 kW (Dahil) ve altı sistemlere yönelik bu yönetmelik sayesinde kişilerin kendi ürettikleri ihtiyaç fazlası elektriğin bedelini her bir kW’ı 13,3$/cent üzerinden değerlendirilecek fiyatlama mekanizması ile dağıtım firmalarına gider pusulası kesmek suretiyle ödeme elde edecek. Ürettiği fazladan enerjiyi dağıtım şirketine satan kişi gelir elde edecek ancak, Bakanlığın teşvik politikası uyarınca, gelir vergisi ödemek külfeti kalkacak. Bu satış meydana gelmesi ile dağıtım şirketi gerçek kişiye gider pusulası kesmek sureti ile ödeme yapacak. Faturalandırma veya defter tutma yükümlülüğü gerektiren başka bir muhasebeleştirme işlemine gerek olmayacak.”
Başvuru Detayları
Bu tarz 10 kW altı bir GES kurmak isteyen kişi bölgelerindeki elektrik dağıtım firmasına müracaat ederek öncelikle bir bağlantı görüşü talep edecek. Başvururken söz konusu kişi kimlik belgesi, başvuru formu, abonelik evrakı, eğer apartmanda yaşıyorsa apartman yönetiminin çatıya kullanmasına yönelik ortak kararın noter onaylı suretini, bir elektrik mühendisinden alınmış tek hat şemasını ve bir harita mühendisli onaylı aplikasyon krokisini alarak başvurusunu gerçekleştirecek.
Eğer faturalarında yazan tüketim sözleşme gücü 3 kW ve altı ise doğrudan bağlantı görüşü (Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu) edinebilecekler, 3 kW üzeri ise değerlendirmeye tabi tutulacaklar. Söz konusu değerlendirme akabinde bağlantı görüşü( Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu) alan kişi uzman bir elektrik mühendisliği bürosuna giderek projesinin paftalarını ve proje onay belgelerini oluşturacak. Daha sonra bulunduğu bölgenin TEDAŞ Bölge Müdürlüğü’ne (bu kısımda şimdilik devlet devreye giriyor, özel dağıtım firması değil) gidecek. Burada projesi onaylanan kişi tekrar özel dağıtım firmasına giderek bağlantı anlaşmasına onayını aldığı takdirde söz konusu tesisini 1 yıl içerisinde kurmakla mükellef, aksi takdirde bağlantı anlaşması hükümleri fesih oluyor.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sistem kurulumuna yönelik bilgi veren Sarvan, örneğin 3 kW’lık bir tesiste yaklaşık 12 adet 270Wp ve üzeri güneş paneli kullanıldığını, bu panelleri yerleştirmek için çatısında en az 21 m² boş alan bulundurulması gerektiğini söyledi. Sarvan şöyle devam etti: “Çatının ilgili kısmında anten, baca vb. gibi gölgeleme unsuru olmamalı. Panelleri çatının tipine göre belirlenecek altyapıya yerleştirecek uzman ekip kablo bağlantıları ile evirici denilen elektriği normal şebekeye senkronize eden cihaza bağlantıları sağlayıp pano ve sayaç kurulumunu tamamladığı takdirde, kabaca tesis elektriği üretmeye hazır oluyor. Daha sonra yetkili özel dağıtım firması ve TEDAŞ davet edilerek geçici kabul yapıldığı takdirde güneş enerjisi santraliniz elektrik üretmeye resmi olarak başlayacaktır. Burada önemli olan husus deneyimli, işinin uzmanı ve kendini bu alanda kanıtlamış firmalarla çalışmaktır.”
Sistem 5 Yılda Kendisini Amorti Ediyor
Maliyetin güneş panelinin türü, modeli, çatının (cephenin) yapısı, kablo metrajları, invertör türü, pano ayrıntıları, mesafe gibi birçok unsura bağlı olduğu için standart bir fiyat söylemenin pek doğru olmayacağını belirten Sarvan “Fiyatların ve üretim verimliliğinin bölgeye göre değişiklik gösterebilmesi ile birlikte 11 kWp gücünde bir çatı projesinin ortalama 14 bin dolar ile 15 bin dolar arasında bir maliyeti oluyor. Sistemin yılık 8 bin 700 TL civarında getirisi ve bu getiri ile birlikte sistem 5 ile 7 yıl arasında amorti edebiliyor” dedi.
Söz konusu düzenleme ile vatandaş elektriğini kendisi üretebilecek, depolama yaparsa elektik kesintilerinde uzun bir süre günlük ihtiyaçlarını sağlayabilecek bir güç tedarik sistemi sağlayacak. Evinde olmadığı dönemlerde fazladan üretilen elektrik sayesinde ek gelir elde edecek ve evi boşken bir değer oluşturacak.
Yeni İstihdam Alanları Oluşturacak
Bu tarz sistemlerin dünyada muazzam ilgi gördüğünü söyleyen Sarvan, sadece Amerika’da binlerce MW GES’in bu şekilde hizmete girdiğini söyledi. Geleceğe yönelik bir tasarruf mekanizması sunan bu yapı sayesinde hem ülkenin bireysel tüketicilere yönelik elektrik arzı problemleri basit bir yöntemle kişileri elektrik üreticisi yaparak çözülüyor, hem de konuyla ilgili sektörün gelişmesiyle yeni istihdam alanları, üreticiler ve ekonomik milli değerler oluşuyor.
Sarvan sözlerini şöyle sürdürdü: “Ortalama kişi başına 5 kW GES kurulduğunu farz etsek 1.000 MW bir kurulu güce ulaşılması için toplam 200.000 hanenin elektriği bu şekilde sağlanabilir. Yani Antalya gibi bir ilin bireysel elektrik ihtiyaçlarının 1/4’ünün bu şekilde sağlanması işten bile değildir. Kurulumu kolay, temiz ve refah seviyesini yükselten bir enerji üretim teknolojisi için halkımızın çok çabuk ilgili duyacağına inanıyoruz.”
Kişi Taşınır Ya Da Evini Satarsa
Yönetmelikte bu konuda açıkça düzenlenmiş durumdadır. Bu tarz bir devir durumunda ;
a) Yeni tüketici ile perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşma imzalanması,
b) Yeni tüketici tarafından İlgili Şebeke İşletmecisine başvuruda bulunulması, hallerinde, yeni tüketici ile 2 (iki) gün içerisinde ilgili üretim tesisi için Sistem Kullanım Anlaşması imzalanır. Yani kısaca evin yeni sahibi GES’in yeni sahibi olabilir.
