Evet, ateşle Demir’in hikâyesi, 1800'lü yılların sonlarında bir göç ile başlayan bir hikâye; bu hikaye Çamlıhemşin’den göç ile başladı.
Köy olarak bilmediğini söyleyen Hikmet dede, “Çamlıhemşin’den dedem göç etti” dedi.
Hikmet Dede, “Nedenini bilmiyoruz Artvin ilimiz Yusufeli ilçesinin bir dağ köyüne göçtü dedemiz, yerleşti ve orada tarımla hayvancılıkla uğraştığını söyledi.
RİFSAD Yönetim Kurulu Başkanı Fotoğraf sanatçısı-Doğa gezgini ve araştırmacı Rizeli Emin Kanbur Her ay kendisine bir “ROTA belirleyerek bölgeyi baştanbaşa geziyor.
Gezip, gördüklerini, yaşantılarını ve günümüzde yok olmaya yüz tuta meslekleri ve onların tek tük kalanlarıyla da söyleşi yapmaya devam ediyor.
Emin Kanbur ve ekibi Artvin İspir Rotasında bir yandan doğayı keşif etmeye çalışırken, diğer yandan da el sanatlarıyla yaşı kemale ermiş değerli zatlarla sohbet edip, meslek hakkında bilgiler aldı. Günümüzde yok olmaya yüz tutan mesleklerden biride Demir ve Ev aletleri mesleği işte bunun son temsilcileri olan
Onlardan biri olan, Hikmet Dede’nin aktardığına göre, “dedem Demir ev aletlerine hep ilgiliydi demir aletlerin tamiratıyla uğraştı: sonra kendi başına bu mesleği öğrenmeye başladı ve epey bir mesafe kat etmişti” dedi.
Dedem bize “Bazı günler ilçe merkezine inerek oradaki bir demircinin yanında mesleğin inceliklerini öğrenmişti köyden ve civar köylerden kişilerin demir aletlerini önceleri tamir etti ve sonrasında kurduğu derme çatma atölyede imalata başladığını” söyledi
VE BİZİM HİKÂYEMİZ BÖYLE BAŞLADI.
Hikmet dede “Ve bundan yaklaşık 100-150 sene önce kendi köyünden göç ederek dağ köyüne yerleşmesiyle bu hikâye başladı, yani ateş ve demirin buluşmasından oluşan ev aletleri hikâyesi. İlk dedem öğrendi bu mesleği, altın bilezik olarak babamın ve babam da benim koluma bunu taktı.”
BU ALTIN BİLEZİĞİ BEŞ NESİL KOLUMUZDA TAŞIDIK.
Hikmet dede, sonra şuna ifade etti, ben de oğluma oğlum da bu altın bileziğe şu anda 5 nesil olan torunumuzun koluna takmıştır. Bundan çok mutluyum ve gururlu olduğunu söyledi ve her anısını anlatırken gözleri dolar gibi oluyordu. 95 yaşında olmanın çalışarak ve üretmenin mutluluğuyla ömrünü geçirdiğinin aktarıyordu bize.”
AYHAN USTA SATIŞLARLA İLGİLİ KONUŞTU
“İşin başındadır uzun yıllardan beri 4 nesil demir ustası oğul, Ayhan Usta, uzun yıllar boyu dedem babam ve ben köy yerinde imal ettiğimiz bu tarım ve ev aletlerini köy yerinden satışa başladık artık ve satışımız köy yerimizi aşmış hatta Artvin iliğini aşarak Erzurum'a ta ki ispire kadar ulaşmıştı hatta, diğer illerden gelen esnaflar bu tarım ve ev aletlerinden alıp götürüp ilçelerinde satıyorlardı.”
1990 YILLARI BİZİM HAYATMIZIN DÖNÜM NOKTASI OLDU
Emin Kanbur mesleğin son kuşağı olan Ayhan Ustanın anlattıklarını aktarırken şu ifadelere yer verdi.
“Ve 1990'lı yılların başına kadar bu üretim ve satış köy yerinden devam ediyordu.
90'lı yılların başında Hikmet dede ve oğlu Ayhan Usta ile alışveriş yapan Erzurum ilimiz İspir ilçesinden bir esnaf, ya biz gelip buradan bu aletleri alıyoruz ve İspir'e getirip satıyoruz dedi, buradan çok para kazanıyoruz uzun yıllar biz bunu yaptık ama şimdi zamanıdır siz gelin İspir’e bir dükkan açın bir demir aletleri imalathanesi dediler.
Çok mantıklıydı bu dürüst İspirli esnafın serzenişi ve Ayhan Usta babasıyla beraber köy yerindeki derme çatma atölyesini 1990'lı yılların başında ispire taşıdılar ve bölgede meşhur olan Ev ve Tarım demir aletleri imalathanesini kurdular. Külünk ten kazmasına, küreğinden baltasına düşünebileceğiniz tüm demir aletleri bıçağından çakısına kadar en ince el işçiliği marifetiyle üretimi bölgede bir asırdan fazladır devam ettirmenin mutluluğunu yaşamaktadırlar. İmalathane artık bugün de üretimini sürdürmektedir, sordum Ayhan Usta ve Babası Hikmet dedeye, bize vereceğin mesaj nedir”.
AYHAN USTANIN MESAJI
“Dedem babamın koluna altın bilezik taktı, babam benim ben de oğlumun koluna ve şu anda burada olmayan son kuşak torunumun kolunda bu bilezik yanı zanaat. O da bu mesleğe sürdürecektir ve sonraki torunlara aktaracak inşallah dedi çok mutluyuz. Bu meslek bizimle beraber yok olmadı ve devam edecektir inşallah torunlarımın torunları da bu Ata baba mesleğini onlarla devam ettirir.
GÜLER YÜZLÜ ESNAFLARIN MEKÂNINDAN ÇAY İÇEREK AYRILDIK
“Ve bizleri güler yüzüyle yılların verdiği esnaf edasıyla yani Ahi edasıyla dükkâna davet ettiler ve hiç içermişsiniz buyurun demeden bardaklarımızı doldurup bize çay ikram ettiler. Ayhan usta ya ve babası Hikmet dede ye bu mesleğin 95 yaşında olmasına rağmen halen takipçisi olan o güzel dedeye selam olsun. Rize'den o demli çay eşliğinde hoş sohbet ortamını bize vakit ayırdıkları için binlerce teşekkürler.
Emin Kanbur bu mutlu ve gizemli sohbetin ardından da “dedik ya “Yeni Rota Grubu” olarak her rotada bir hikâye bugün de hikâyemiz ispirden de Hikmet dede ve Ayhan ustaydı selam olsun bu hikayeyi bizlere gerçek yaşam hikayesini anlatan bu Baba oğula.” dedi.
