1992 yılında yapılan Rio Çevre ve Kalkınma Konferansında sürdürebilir kalkınma için çevre değerlerinin korunması gerektiği ortaya koyularak doğal kaynakların tüketimi ile üretimi arasında bir dengenin kurulması gerektiği gerçeği benimsenmiştir. Birleşmiş Milletler 2002 yılını Uluslararası Dağ Yılı ve 11 Aralık tarihini de Uluslararası Dağ Günü ilan etmiş olup dağların korunmasının önemini ortaya koymuştur.
Uluslararası Dağ Günü için yıllara göre farklı temalar oluşturulmuştur; Dağ Tarımı (2014), Daha İyi Bir Geçim İçin Dağ Kaynaklı Ürünlerin Desteklenmesi (2015), Dağ Kültürleri: Çeşitliliği Kutlamak ve Kimlikleri Güçlendirmek (2016). ‘Baskı Altındaki Dağlar: İklim, Açlık ve Göç’ (2017), ‘İçtiğimiz Sudan Yediğimiz Besine’ (2018), ‘Gençler için Dağlar Önemlidir’ (2019), ‘Dağların Biyoçeşitliliği‘’ (2020) ve 2021 yılında ise tema Sürdürülebilir Dağ Turizmi dir.
Bu yıl 11 Aralık’ta Uluslararası Dağ Günü’nün sürdürülebilir dağ turizmi kapsamında etkinliklerle dünyada kutlanacaktır.
Dağlarda sürdürülebilir turizm, ek ve alternatif geçim seçenekleri yaratmaya ve yoksulluğun azaltılmasını, sosyal içermenin yanı sıra peyzaj ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını teşvik etmeye katkıda bulunabilir. Doğal, kültürel ve manevi mirası korumanın, yerel el sanatlarını ve değeri yüksek ürünleri tanıtmanın ve yerel festivaller gibi birçok geleneksel uygulamayı kutlamanın bir yoludur.
Dağ turizmi, küresel turizmin yaklaşık yüzde 15 ila 20’sini karşılık gelmektedir. Bununla birlikte turizm, tüm kıtalarda ekonomileri, geçim kaynaklarını, kamu hizmetlerini ve fırsatları etkileyen Covid-19 salgınından en çok etkilenen sektörlerden biridir. Dağlarda, pandeminin kısıtlamaları dağ topluluklarının güvenlik açıklarını daha da artırmıştır.
Bu kriz, dağ turizmini ve bunun doğal kaynaklar ve geçim kaynakları üzerindeki etkisini yeniden düşünmek, daha iyi yönetmek ve daha dayanıklı, yeşil ve kapsayıcı bir geleceğe doğru kullanmak için bir fırsat olarak görülebilir.
Dağ biyolojik çeşitliliğinin sürdürülebilir yönetimi, küresel bir öncelik olarak giderek daha fazla kabul görmektedir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında dağların biyolojik çeşitliliğinin korunmasına dikkat çekilmiştir. Birleşmiş Milletler 2021-2030 yılları arasında Birleşmiş Milletler Ekosistem Restorasyonu Yılı ilan etmiştir.
Dağlarımız koruyalım, Kirlenmesine izin vermeyelim,
Prof.Dr.Ersan BAŞAR
Türkiye Dağcılık Federasyonu Başkanı